Euskarak, hizkuntza gutxiagotu guztiak legez, babes sistema osoa behar du. Aginteetatik egin izan diren eta egiten diren ahaleginak batetik, eta herri dinamikan oinarrituz egin eta egiten diren indarrak behar-beharrezkoak dira. Bide horretan ezinbestekoak dira euskararen aldeko kanpainak, oraintsu bizi izan dugun «Euskaraz bizi nahi dut» kanpaina lekuko.

Kanpaina hauei garrantzirik kendu barik, eraginkortasuna areagotu guran, Dimako Euskara Batzordeak ahalegin horiek guztiak ezinbestekoak, baina ez nahikotzat joz, «egun bateko» ekintzatik «egunerokotasunera» jaisteko beharra ikusi du. Hori dela-eta, aurten bizi izan dugun esperientziaren berri ematen dugu ondoko lerroetan: «Diman 200 baietz!» kanpaina.

Herrian «gure» berbetak daukan egoeraren larritasuna ikusirik, ezagutza azken urteotan hazi ez eta erabilera jaitsi, Bizkaiko herri txiki bezain polit honetan esperientzia berri bati ekin zaio: euskararen erabilera sustatzeko konpromiso pertsonalen aldeko kanpaina. Diman 200 pertsonen konpromisoa lortzea zen apustua. Ekimena herriko Euskara Batzordeak antolatu du. Batzordea herriko alderdietako, kultur elkarteetako ordezkariek eta euskararen munduan behar egiten duten norbanakoek osatzen dute.

Zergatik kanpaina hau? Hasteko, hona hemen datu batzuk: Dima herri euskalduna izanik (%89,1 euskaldunak gara eta bakarrik %4,8 erdaldun hutsak), eta, azken 20 urteetan 317 biztanle irabazi izan arren, azken 30 urteotan euskaldunen portzentajea %5 txikitu da. Herria haziz doa, baina gero eta euskaldun gutxiago dago. Eta dakigunok ere gero eta gutxiago egiten dugu, eta ondorioz kalean ere gero eta gutxiago entzuten da. Oraindik neurketarik egin ez dugun arren, begi bistakoa da hori.

Ikusten da inertzia guztia erdarak daukala gure herrian ere: komunikabideak, kalea, prestigioa, ospea... dena edo ia dena da erdararen alde. Pentsatzen dugu inertzia hori iraultzeko ez dela nahikoa egun bateko euskararen aldeko jai erdi kultural, erdi kirol edo erdi folklorikoekin. Ondo daude halako egunak jendearen kontzientzian eragiteko, euskara ere badela jakinarazteko. Baina gure herrian denok dakigu euskara existitzen dela; euskara euskaldunon berbeta dela ez dugu behar jakinaraztea, egitea baino. Horregatik «egun bateko» ekintzetatik «egunerokotasunera» pasatzeko sasoia heldu dela iritzi diogu, euskararen aldeko ekintzen eraginkortasun handiagoa lortu behar dela, alegia. Eta bistan da egun bateko ekintza horien eraginkortasun maila txikia dela norbanakoengan.

Euskaldunak eta euskararen aldekoak parte hartzaile bihurtu behar dira eguneroko euskararen aldeko ekintzetan, herrikako giza proiektuak eraikiz. Ekintza hauen bidez giza multzo bat helburu bat lortzeko bidean jartzen da, denak batera bultzatuz, elkarren artean animatuz eta berotuz, euskararen aldeko giza kate bat sortuz eta erdararen eraso ikusezinari aurre eginaz.

Hori dela-eta, Dimako Euskara Batzordeak euskararen aldeko konpromiso pertsonalak hartzeko unea heldu dela iritzi dio. Atzerakada hau iraultzeko sasoia heldu dela, neurri eraginkorrak hartzen ez badira euskararen kontrako joera eten eta iraultzea ezinezkoa dela, alegia. Herriko Euskara Batzordea jakitun da ez dela erraza izango, eta egoerari buelta emateko denon lankidetza beharrezkoa dela uste du: euskaldunen eta euskararen aldeko guztion beharra. Kanpainaren helburua herritar euskaldunak eta euskararen aldeko jendea euskararen aldeko konpromiso pertsonalak hartzera animatzea da. Ez du inor ezertara behartu, bakoitzak berak pentsatu behar du zer egin lezakeen euskararen alde. Horregatik itaundu die herritarrei: «2013an euskerearen alde zer egiteko zagoz prest?» Galdera horri erantzunez, bakoitza bere egoeratik abiatuta, berak erabaki du zer egiteko gogo eta indar duen. Bakoitzak bere buruarekin hartzen duen konpromisoa da eta isilpean gordeko da. Konpromisoak ez dira publiko egingo. Baina Euskara Batzordekoak ziur daude konpromisoen ondorioak poliki-poliki agertuz joango direla euskararen erabileran. Konpromisoak publiko egingo ez badira ere, jendeak badaki herrian zenbatek hartu duen euskararen aldeko konpromisoa. Kopuruak herriko euskararen aldeko mugimendua martxan dagoela adieraziko du eta horrek emango dio indarra ekintzari. Hartzen den konpromisoa urte baterakoa da; hau da, 2013. urterako egiten da konpromisoa.

«Diman 200 baietz!» kanpaina udan hasi eta abenduan, euskararen nazioarteko egunean amaitu da. Egun horretan konpromisoak bisualizatzeko jendarteko ekintza bat antolatu da. Ekintza horretan konpromisoa hartu duten herritarrek publikoki jakinarazi dute euren euskararen aldeko jarrera, jendaurrean ezarri zen urna batean bere konpromisoa sartuz, hauteskundeetan botoa ematen den moduan.

Kanpaina honetarako konpromiso maila desberdinak aurreikusi dira: pertsonalak, familiarrak, lagunartekoak, elkarteenak eta erakundeenak. Herritar guztiak euskararen aldeko dinamika eraginkorrean jarri nahi izan ditu. Denen artean errazagoa izango delako itxaropenez.

Kanpaina eslogan batekin hasi zen, herriko jaietan ezarri zen eslogana karteletan eta udan zehar hori da erakutsi den kanpainako gauza bakarra. Irailean herriko kultur elkarte eta taldeei aurkeztu zaie eta herritar bakoitzari jakinarazi gutun baten bidez. Urrian konpromiso-eragileak prestatu ziren herritarren artean jendea konpromisoak egitera animatu eta bultzatuz. Azaroan konpromiso-ereduak bidali dira etxeetara, bakoitzak har zezakeen konpromisoaren gida edo lagungarri. Abenduaren 3an konpromisoak jendaurrean aurkeztu eta urnan sartu dira.

Kanpainak ikaragarrizko oihartzuna izan du herrian. Guztira 248 konpromiso pertsonal lortu dira eta herriko eskolara umeak bidaltzen dituzten familietatik %92k egin dute familiakoa. Beraz, herriko %22 pertsonak euskararen aldeko konpromiso idatzi bat egin du. Euskara Batzordearen helburuak bete eta gainditzen ditu konpromiso kopuru honek. Egun gogoangarria Dimako herrian euskararen alde dihardugunontzat.