GARA > Idatzia > Kultura

Desagerpenak

Joxemari Carrere Ipuin kontalaria

Bernardo Atxagak aipatzen zuen, «Obabakoak» eta «Soinujolearen semea» bere liburuak desagertzear dagoen mundu baten islak zirela. Desagerpen horrek gauza asko eramaten ditu berarekin, hitzak esaterako, mundua izendatzeko hitzak. Mundua aldatzen den heinean, hura izendatzeko moduak ere aldatuko dira, berritu. Hasieran arrotz egingo dira hitzak, aitzina zaharreko nostalgiak jota, onartu ezinezkoak.

Maiz egin izan dut gogoeta kontalarien izaeraz, existentziaz. Zergatik kontatzen ditugu ipuinak han eta hemen? Zergatik zeharkatzen ditugu errepide bihurriak ipuinak gogoan? Zer funtzio sozial betetzen du ipuin kontalaritzak egungo jendartean? Ez ote dugu aitzinako kontalaritzaren nostalgia poetikoa, askotan epikoa ere bai? Iruditzen zait ipuinak kontatzeak berezko garrantzia beharrean, beste zerbaiti lotuta egon behar duela bere izatearen arrazoia izan dezan. Kontalaritza, aitzineko mundu baten biztanle balitz bezala, desagertzera kondenatuta dagoela dirudi. Ipuin kontaketen zaleak non eta noiz dauka aukera bere gutizia asetzeko? Krisia aipatzen da, baina are arazo larriagoa da. Kontalaritza, kulturako arlo asko bezala, badirudi preszindiblea dela. Zertarako gastatu sosak ipuinak entzuteko? Zertan aberastuko gaitu?

Kontalaritzak bere funtzio sozialaren gainean gogoeta egin beharra du. Ez da nahikoa aldarrikatzea aurrekontu zabalagoak kulturarentzat. Hanka motz gelditzen da kontatzeko baldintza egokiak eskatzea, bere funtzioa zalantzan badago. Sutondoak, sua beharrean, bitrozeramika dauka, nola, orduan, ipuinak kontatu suaren goxotasuna desagertu bada?

Imprimatu 
Gehitu artikuloa: Delicious Zabaldu
Igo