Sarri edo politikan behintzat' erabili ohi dira euphemismoak (hitzak direnak egokieak eta testuz aukeratuak) ez erabiltzea gatik hitz liratekeenak lar bortitzak edo inkomenigarriak. Halan, esaterako gogoratzen naiz orain, nola Nafarroa Behereko kantu batean esaten den «segeretuan hartuak» euphemismoa' ez esatea gatik explizituki ohostuak, ebatsik, lapurtuak.

Halaxe edo halatsu orain entzun edo irakurri ohi dugu ze Euskal Herrian behar dela rekonozitu lehenik (nahi baldin bada heldu situatione politiko egokira) ba dagoela «konflikto polítiko bat» (euphemismoa), deus gehiago explizitatzen ez dela.

Noiz erabiltzen bait da hori euphemismoa ez-nahiz erabili egia diaphanoa, ezen Nafarroa -gure statua- izan dela konquistatua, invaditua militarki (1054, 1200, 1512, 1620) eta dela konquista horien ondorioz gaurregungo situatione politiko sufritzen duguna Nafarroan, Euskal Herrian.

Jakina, konquista oro da illegala eta illegitimoa eta impreskriptiblea noiz behar litzateke retroaktivoki reimplantatu, reinstauratu gure statu invaditua, Nafarroa; retiratzen direla indar eta struktura invasoreak, hala espainolak nola frantzesak.

Ez al litzateke hola mintzatzea politikoentzat mintzatzea egiazki eta gabe euphemismorik? Hori hola da, da simpleki factus historikoa.