Blanca Urgell Kultura sailburuak atzo jakinarazi zituen Euskadi Literatura Sarietako irabazleen izenak Bilbon, eta euskarazko adarrari dagokionez, literaturzale askoren ahotan zen zurrumurrua baieztatu zuen: Harkaitz Cano Jauregiren «Twist» (Susa) nobelak jaso du saria. Urgell sailburuaren esanetan, «gizartearen isla dira sariok, bi hizkuntza eta hamaika begirada» ezkontzen baitira gure herrian. «Gizarte behar bezalako batean oinarrietakoa da sorkuntza», eta Euskadi Literatura Sariak «sortzaileak babesteko dira, eta idazle zein beren obrei hedapena emateko». Gaztelaniazko adarrean, Juan Carlos Marquez Sanchez bilbotarrak erdietsi du saria, «Tangram» (Salto de Página) lanagatik.

Urgellek, Euskadi Literatura Sariak azkenengoz banatzearekin batera, kulturaren balioaz hitz egin eta, bestearen bartzak ikusi eta bere zorriak ez, Madrilgo Gobernuak kulturari egindako murrizketak kritikatzeko ere baliatu zuen agerraldia.

Harkaitz Cano Jauregi Lasarten jaio zen 1975ean, eta Zuzenbide ikasketak ditu eginak EHU-n. Bide oparoa jorratzen dihardu literaturako genero gehienetan, eta ezagunak dira bere ikus-entzunezkoetarako edo komikietarako gidoiak, musikariekin batera oholtzaratutako ikuskizunak eta itzulpenak (Hanif Kureishi, Allen Ginsberg...), olerki, ipuin eta nobela sorkuntzaz batera. «Twist» liburuarekin narratibako Kritikaren Saria eta Beterriko Liburua ere jaso zituen, eta 2005ean aurrenekoz Euskadi Literatura Saria, «Belarraren ahoa» lanagatik.

Nobela sarituan gertaera lazgarriak kontatzen ditu bere burua ipuingiletzat duen Canok, 80ko hamarkadan jazoak, eta zirkulu zentrokide asko hartzen ditu bere baitan. «Soto eta Zeberio [Lasa eta Zabala] bahitu, torturatu, hil eta desagerrarazi egin dituzte -dio Euskadi Sarietako txostenak-. Diego Lazkano idazleak gogoan betiko txertaturik daramatza bi lagunak, ezin ditu oroimenetik uxatu, bi itzal haietatik elikatzen ari da hogeitaka urtetan...».

«`Twist' minetik sortzen da, lokatzetik. Sorrerako min bat dago beti sorkuntzan... eta min horretan sartzen duzu orratza». «Lanak sari asko eman dizkit -agertu zuen Canok-, bidean aurkitu dudan jendea da eman didan onena; bakoitzak asko jarri du bere oroimenetik». Eta bereziki Rosario Lasa eta Pili Zabala izendatu zituen, Lasa eta Zabalaren arrebak, «herri honetan beste askok bezala gertaera lazgarriak duintasun handiz eraman dituztenak».

Canoren ustez, fikzioaren eta errealitatearen uztarketa zailean, «errealitateak ez du koherente izan beharrik, fikzioak bai ordea». Gainera, idatzi ezean «Twist» lanean kontatzen diren gertakariak ahaztuko ote liratekeen galderari erantzunez, «mosaiko bateko parte», kontakizun txiki ugari kontatu beharra agertu zuen idazleak: «Ahots askok beren lekutxoa behar dute kontaketa handi horretan». Bere esanetan, «literaturak badu argazkigintzako fijatzaile likidoak zuen gaitasuna, eraginkorra da gauzak finkatu eta gogorarazteko orduan».

Literaturaren antologian

Ur Apalategi -iazko Euskadi Literatura Saria- buru zuela, David Tijero, Arantza Urretabizkaia, Pello Otxoteko eta Mari Eli Ituartek osatutako epaimahaiaren aburuz, «prosazko lan bat izanda, dimentsio poetiko handia txertatzea lortzen du Canok. Fikzioa eta errealitatea uztartzen dira istorio berean, intentsitate handiz. Adiskidantza eta errua dira liburuaren bi ardatz nagusiak eta sakontasun handiz lantzen ditu autoreak». Gainera, lanaren lehenengo atala goraipatzen du, «hasierako kapitulua euskal literaturaren antologia batean sartzeko modukoa» dela iritzita. «Maite edo gorroto du zaleak lehen atal hori, eta lehenengo taldean dira idazleak eta literaturzale amorratuak», onartu zuen Canok. Bi eserialditan idatzia -amorrua idazteko motibagarri ere izan daitekeela esan zuen lasartearrak-, puntu lisergiko eta zoroa duen atala berpizte bat da, eta badakigu kontu zaila dela berpizkundearena. «Idaztean komeni da sistema edo metodo bat asmatzea, soilik liburu horretarako balio duena», eta hori izan du ahalegina Canok «Twist» honetan ere.

Euskadi Literatura Saria 18.000 eurokoa da; beste 4.000, lan saritua beste hizkuntza batean argitaratzen bada. Puntu honetan, bere lanen bat gaztelaniara, alemanera, grezierara, errusierara, ingelesera, italierara eta galegora itzulia ikusi duen Canok «gaztelaniazko itzulpena egina dago eta Seix Barral argitaletxeak plazaratuko du», argitu zuen.

Lan sarituarekin batera, Anjel Lertxundiren «Etxeko hautsa» (Alberdania), Josean Agirreren «Zwi Frauen (bi emakume)» (Elkar), Aritz Gorrotxategiren «Hariaz beste» (Erein) eta Iban Zalduaren «Biodiskografiak» (Erein) izan dira lehian.