Bihotza erdibituta dauka azken aste hauetan orain arte LAB sindikatuko idazkari nagusia izan denak. Atzean uzten duenaren oroitzapenak alde batean eta bizimodu berriaren atarian egoteak sortzen dizkion sentipenak bestean, datorren astean leihotik botako du hitzorduz beteriko agenda Rafa Díez Usabiagak. Hori dio berak, nahiz eta bere inguruan gaudenok ez sinistu, jakin bai baitakigu laster hasiko dela kontu berriz betetzen.

Ez da erraza Rafa Díez Usabiagaren ibilbideaz, bizitzaz, nortasunaz,... mintzatzea `konpromiso' eta `militantzia' hitzak aipatu gabe. Batekin edo bestearekin hitz eginda, bere inguruan egon diren pertsona guztiek bi kontzeptu horiekin lotzen dute lasartearraren definizioa. Berak ere, izandako topaguneetan, elkarrizketetan, bazkalondokoetan, behin eta berriro aipatzen ditu biak, eta zaila da Rafa irudikatzea oinarri hori gabe.

Odolean daramala aitortzen du sarritan, batez ere, etorkizunean zer egin behar duen galdetzen diotenean.

Urte hauetan bere ondoan izandako hainbat kide eta lagun en artean, berarekin izandako esperientzia baliatuz, Rafa Díez Usabiagaren atzean zer-nolako pertsona dagoen islatzen saiatu gara. Santos Indakoetxea, Txutxi Ariznabarreta, Juantxo Latasa,... eta beste hainbatek eman digu sindikalistaren inguruko zertzeladaren bat pertsonaiarengana hurbiltze aldera.

Zaila da, bestalde, lerro gutxitan orain arte LAB sindikatuko buru izan denaren esperientziak eta gorabeherak laburbiltzea; berari ere ez zaio gehiegi gustatzen bere buruaz mintzatzea, ez bada konfiantza handiko jendearen artean.

Umetan Lasarteko golfean aritu zela jakin dugu, baina ez makila batekin pilota jotzen, desagertutako zelai haietan bizi izan zituen lehenengo abenturak; eta haurtzaroak garai berri bati eman zion bide, Añorgako ikastetxean lehendabizi, eta Mundaizen informatika ikasketetan gero. Ama-hizkuntza zuen euskara ia-ia galdu zuen garai hartan; gerora gure hizkuntza berreskuratzea bere lehentasuna bihurtu zen.

Ahalegin horretan pisuzko arrazoiak izan zituen: alaba eta semea. Frantziarren hizkuntzari ere ekin zion bere garaian, Lasarteko Angelita Galardik ematen zituen eskoletan.

Laster hasiko zen bere militantzia eta konpromisoa lantzen, hasiera batean euskal presoekiko elkartasunean eta defentsan Amnistiaren aldeko mugimenduan; baina Michelin enpresan sartu bezain pronto, hemezortzi urterekin, etorkizunean bere bizitza markatuko zuen giroak harrapatu zuen: sindikalgintza, nahiz eta giro politikoan ere murgilduta jarraitu.

Une gogorrak ziren lan munduan. Berak lehen lerroan bizi izan zuen ehun eguneko greba ospetsua, horrek ekarri zituen ondorio on eta txarrekin. Azken hauek berak ere nozitu zituen, Michelin fabrikako zuzendaritzak, bere lan sindikala oztopatzeko asmoz, fabrikan bertan «deportatu» baitzuen, lankideengandik urrunduz. Esperientzia horrek azken bultzada eman zion LAB sindikatuan liberatzeko erabakia hartzeko orduan.

Irakurle amorratua da, gaurkotasunezko informazioa ematen dion ia edozein gauza irakurtzen du lasartearrak, eta lantokian dagoela, goizero, lehen ordutan prentsa goitik behera irakurtzen aritzen da sindikalista .

Mendira txangoak egitea ere gustuko du; frontoian eta trinketean ere trebea da, eta batzuetan esku pilota partidatan ere jarduten du.

Rafa Díez Usabiagaren sindikalgintzako eta politikagintzako ibilbidea alderdi askotatik goraipatu daitekeela aipatzen du Santos Indakoetxeak, baina laburbiltzekotan `inplikazioa' hitza aipatzen du Indakoetxeak: LAB sindikatuarekiko, LABen gertatzen denarekiko, ezker abertzalearekiko,... mugarik gabeko inplikazio.

Eta egoera sindikalaz edo politikoaz hitz egin behar bada lehen iritzia beti berea, eta egoitza batean telefono bat edo bi behar diren edo kartel batean «rockwell» edo «arial» letra mota jarri behar den erabakitzerakoan ere bere iritzia adieraziko du lasartearrak.

Berak badaki hamazazpi eskualdetan eta hamar sektoretan zenbat afiliatu eta ordezkari ditugun, portzentajeak eta guzti, ... Bere burua lanean ari da une oro, beti du zerbait egiteko, lantzeko eta proposatzeko.

Oporrak hartu ahal izan dituenean beste kideok telefonoarekin tentuz ibiltzen ginen. Bagenekien bere burua produzitzen ari zela eta etxeko lan berriak barra-barra etortzear zeudela.

Honelako makina bat adibide aipa daitezke Rafaren ibilbideari so eginez, horregatik goraipatzen du Santosek bere benetako inplikazioa.

Txutxi Ariznabarreta ere Rafaren lan estiloaren «biktima» izan da urte luze hauetan eta honek ere inplikazio iraunkorra aipatzen du.

Komunikazio idazkaritzatik harreman estua izan du berarekin eta egun sakelako telefonoa gorrotatzea horren ondorio da, eguneroko deien eraginez, «baita larunbat, igande eta jaiegun askotan ere». Rafa sekula deskonektatzen ez duten horietakoa da! Sindikatuaren motorea izan da etengabe. Horretan ez du inoiz etsitzen, eta bere inguruko guztiak bultzatzen ditu.

Badago esamolde bat «nagusien» inguruan eta horrek dioenez, «ez dago ona den nagusirik». Ziur aski horrela izango da; dena den, gure kasuan, Rafa Díez Usabiaga buru izan dugunok urte guzti hauetan, eta une txar eta gogorrak ezkutatu gabe, jakin badakigu guri exijitu diguna berak ere egin duela, indar, esfortzu eta gogo handiagoa jarrita gainera.

Beharbada lerro hauek ez dute pertsona bere osotasunean islatzen, baina bere inguruan ibili garenok badakigu bizitza pribatua beretzat gordetzea nahiago duela. Beraz, hori ere errespetatuko dugu...

(*) Santos Indakoetxea, Txutxi Ariznabarreta eta Carlos Martínez Rafa Diez Usabiagarekin aritu dira lanean azken urteotan.