Donostiako Musika Hamabostaldiak aurten Olivier Messiaen musikaria omentzen du, baina ez da bakarra, izan ere, Antton Mendizabal eskultore donostiarrak ere bere ekarpena egin baitio Hamabostaldiaren omenaldiari.

Haurtzaroan maitemindu zen Mendizabal Messiaenen lanekin, San Bizente elizan Joaquin Pildain organistak egiten zituen musikari frantsesaren obren interpretazioak entzutean. «Betidanikoa da erakusketa hau, beti izan dut buruan, baina orain arte ez naiz burutzeko gai sentitu», azaldu zuen, zentzu honetan, eskultore donostiarrak.

Donostiako Kutxa Boulevard aretoan gaurtik irailaren 14a bitarte ikus daitekeen «Soinuak soin-El sonido hecho visible» erakusketaren protagonista, hortaz, Olivier Messiaen da, nahiz eta 1940an preso zegoela konposatutako «Munduaren amaierako kuartetoa» lanak eta organoak berak duten protagonismo berezia.

Bi atal

Erakusketa bi ataletan banatzen da: batetik, lehen solairuan, «ahotsean eta instrumentuetan oinarritutako» lanak biltzen dira eta bestetik, bigarren solairuan, organoari bereziki lotutako eskulturak ikus daitezke. «Esperientzia berezi xamarra da honakoa. Eskultura bilduma hau musikatik abiatutakoa delako, hain zuzen», esan zuen Mendizabalek.

Horiek horrela, eskultorearen «Musikaz» serieko 23 eskultura zein «Estala Pildain» lana eta Karmele Ruiz artistak egindako «Stalag VIII-A» instalazioa daude ikusgai Kutxa Boulevard aretoan. Ruizen lanaren barruan, gainera, «kalamastra» xamar dagoen piano bat dago, eta bertan Musikeneko Loïc Mallié Inprobisazio irakasleak inprobisazio emanaldiak eskainiko ditu, baita beraren ikasle Eloi Orzais, Jose Miguel Martinez Carrobles, Sergio Bermudez, Aurelio Edler, Laura Gimmello eta Urtzi Iraizoz musikariek ere. Inprobisazio emanaldi hauek, erakusketak irauten duen bitartean, astearte guztietan izango dira.

Pianoa bertikala da, Messiaenek kartzelan halakoa izan baitzuen eskura, eta argazkietan azaltzen denez, «Munduaren amaierako kuartetoa» sortzeko erabilitakoaren oso antzekoa da.

«Soinuak soin-El sonido hecho visible» erakusketak, hala ere, baditu elementu gehiago: bideo-gelan etengabe eskainiko dute erakusketarako bereziki egindako ikus-entzunezko bat, Mendizabalen eta Messiaen lanen arteko loturaren berri ematen duena; gainera, lehenengo solairuan Mendizabal konposatzaile frantsesarekin zergatik maitemindu zen jakiteko Messiaenen lana biltzen duen CD guztiak izango ditu eskura bisitariak. Mintzaira plastikotik abiatuta, musika-sormeneko saioak ere izango dira antolatu dituzten hainbat tailerretan.

Antton Mendizabalek ikusleak entzule bihurtu nahi ditu bere azken erakusketa honekin. Izan ere, eskultorearentzat «Soinuak soin»ek giro musikala sortzen du erakusketan erabili duten eszenografia eta argi jokoei esker. «Messiaenen espirituari jarraitzen dio», esan zuen Mendizabalek. «Messiaen oso mistikoa zen, geroarekin jolastea zuen gustuko eta oso eszenografikoa zen», gaineratu zuen.

Instalazioa

Karmele Ruizen «Stalag VIII-A» lanak eta aipatu pianoak osatzen duten instalazioari dagokionez, Mendizabalek adierazi zuenez, horren helburua erakusketa «bizia» egitea da.

Instalazioak «kontrako bidea» egingo du gainera. Hau da, eskultoreak musikatik abiatuta eskulturak egin zituen, eta honakoan, aldiz, Musikeneko irakasle zein ikasleek alderantziz egingo dute asteartero. «Ikasleei Messiaenen musika eta Mendizabalen eskultura jarri, eta horren gainean inprobisatu egin beharko dute», argitu zuen Loïc Mallié pianistak, Messiaenen beraren ikasle izandakoa denak. «Ekimen honekin talentu berriak ezagutzera eman nahi ditugu, etorkizuneko musika izarrak», esan zuen eskultoreak.

Karmele Ruizek, bestalde, sabaitik zintzilik dagoen alanbrezko instalazioa egin du. «Erdi irekita dauden alanbrezko kaiola modukoak egin ditut, konposatzaileak `Munduaren amaierako kuartetoa' sortzean, kartzelan egonda ere, nolabaiteko askatasuna aurkitu zuelako. Instalazioa egiteko egoera lazgarri hura bizi zutenen bizipenak irakurri ditut, besteak beste», argitu zuen. Inprobisazioak egiteko erabiliko duten pianoaren inguruan eta gainean dago instalazio hori.