Sakontasun handikoa eta bide batez oso dibertigarria den Moliere dramagile frantsesak, bere «Le bourgeois gentilhomme» izeneko liburuan, monsieur Jourdanen istorioa kontatzen digu. Gizon hau kultura gabeko merkataria zen eta aberastu ondoren, gortean onar zezaten, «irakasle» bat kontratatu zuen frantsesa -betidanik erabili zuen ama-hizkuntza-, behar zen moduan hitz egiten ikasteko. Baina, harri eta zur geratu zen bere jatorrizko abileziaz, inork ezer erakutsi gabe, berez, «prosaz» mintzatzen zela jakitean. Jaiotzaz hain trebea zen ezen nahiz konturatu ez prosaz hitz egitea berez zetorkiola pentsatu baitzuen; ziur asko beste hitz egiteko erak bazeudela ez zuen jakingo-eta.

Antzerako zerbait gertatzen zaio Patxi Lopezi. Dirudienez, euskarari buruz egin dituen adierazpen batzuk direla-eta, nahiz eta indarrean dagoen bere Konstituzio sakratuan jadanik Aitzin Tituluan, bere hirugarren artikuluan, «Gaztelania da Espainiako Estatuaren hizkuntza ofiziala» aitortu ondoren, bere bigarren atalean honakoa dio: «Espainiako beste hizkuntzak ere ofizialak izango dira haiei dagozkien Erkidego Autonomoetan...» eta hirugarrenean, berriz: «Espainiako hizkuntza ezberdinen aberastasuna kultur ondarea da, eta hura babestu eta errespetatu beharra izango da» esan, berari gaztelania eta euskara ofizialki eta Administrazioaren atal guztietan maila berean jartzea Euskal Herrian ez zaio burutik pasatzen. Beharbada gizon honi monsieur Jourdani gertatu zitzaiona gertatzen zaio, hau da, ez dela konturatzen gaztelaniaz hitz egiten duela, hori hain barneratuta daukala non gauza naturalena eta normalena dela iruditzen baitzaio. Honela, berak bere hizkuntza, gaztelania, erabiltzen duen bitartean, ez zaio burutik pasatzen beste batzuek hemen toki guztietan, eta Administrazioan bereziki, euskaraz mintzatzea nahiago dugula eta bere Konstituzioaren arabera, horretarako eskubidea dugula.

Eta Administrazioa aipatu dudanez gero, Patxi Lopezek arlo honi buruz daukan iritzia azpimarratzea bidezko da. Bere adierazpenen arabera, Administrazioko langile guztiek gaztelania jakin behar dute, euskaraz, ostera, batzuek baino ez dute jakin behar (eta hori maila bateraino), euskaldunei erantzuteko, hain zuzen... eta beste langileak jai. Baieztapen horrek gizon honek funtzionarioei buruz zein ikuspegi duen agerian uzten du. Berez, hau diru publikoarekin, hots, guztion diruarekin, ordaindutako langilea da, beraz publiko guztiei arreta eskaintzeko gai izan behar du, baldin eta honen eskakizunak normalak badira, eta hizkuntzarena hala da. Baina, dirudienez, Lopezentzat funtzionarioa lanpostu baten «jabea» da, jaun (edo andre) eta jabe eta betiko, gainera. Eskerrak funtzionarioek, beraiek ere, kontzeptu zaharkitu hori, baina oso antzinakoa ez den denbora batekoa, hau da, demokrazia pikutan zegoenekoa, gainditu dutela.

Horri lotutako beste ondorioa funtzionarioen lanpostuak nola betetzen diren ikustea da. Eta benetan ofizialak diren bi hizkuntzek Administrazioan (behinik behin) maila bera izan behar badute, hori lortzeko bide bat baino ez dago: hizkuntza bien ezagutza eskatzea lanpostu lortzekotan. Beraz, oraingo egoera bidegabea gainditu nahi bada, hori da bidea. Gaur egun hain normala denean lanpostu askotarako ingelesa, frantsesa edo beste edozein mintzaira eskatzea, zergatik ez funtzionarioa izateko Euskal Herrian euskara eskatzea? Beraz, euskal herritarron diruarekin ordaindutako funtzionarioari euskaraz jakin dezan eskatzeak ez dirudi beste munduko gehiegikeria. Gaztelania ez dugu aipatzen hori badakiela ziurtzat jotzen dugulako.

Hauteskundeak gainean dauzkagu eta, dirudienez, PSEk euskarari eta euskal gaiari dagokionez bestelako itxura eman nahi dute, baina bere subkontzienteak traizio egiten dio. Denok ulertzen dugun latinez esaldi oso ezaguna dago: «Escusatio non petita, accusatio manifesta», eta berak erdaraz bota zuen moduan erdaraz jarriko dut «El cultivo y el estudio del euskera no están ligados por naturaleza a una ideología determinada», hor agertzen da argi eta garbi zer dagoen azpian. Non daude garai bateko normaltasun osoz, monsieur Jourdainek prosaz egin bezala, Eibarko edo beste edozein herritako euskaraz barra-barra hitz egiten zuten sozialistak? Bat edo beste salbu, nik ez ditut ezagutzen.

Beraz, Lopez jaunari eskaera bat egingo nioke: euskara ikas dezala, gure artean gaztelania ez den beste hizkuntza bat (Jourdanen prosa ez dena) badagoela eta hemengo batzuek, nahiz eta erdaraz jakin, nahiago dugula euskaraz hitz egin. Nik ez dakit Lehendakari izango den ala ez, baina, hala izango balitz, oso kasu berezia izango genuke: Euskadiko Lehendakaria euskara, hots, bertako den hizkuntza, ez dakiena... ala bai?