«Laminosine du izena, eta laminena da», Altzurüküko lurraldeetara darama irakurlea liburuaren izenburuak. «Laminosine» Nafarroarekin edo itsasoarekin lotura duen Oztibarreko toki mistikoa da, «erraiten da urte oroz jalgitzen direla osin hartatik ogiaren ahotzak». Urmael baten inguruan dagoen ipuintxo baten berri ematen du Videgainek kontakizun honetan, baina beste 79 gehiago aurki daitezke Elkarrek atera berri duen liburuan.

Xarles Videgainek bildutako ipuinek osatzen dute obraren parte bat, baina mitologiaren parte ez diren beste istorio batzuk ere gehitu dituela nabarmendu zuen. Euskal Herriko hainbat tokiren gainean sortu diren istorioen berri ematen duten kontaketak badira, «Larrungo tonba-harria» edo «Ligiko zubia» esaterako.

Gaur egungoak diren istorio horiek aukeratzeko mitoaren definizioarekin bat egin duela azaldu zuen idazleak, «jendeak sinesten duen zerbait da mitoa». Gisa horretakoa da erleen egiaren istorioa. Oker bat egin baina Baionako epaitegian kargurik gabe aske utzi duten gizon bat erleek erruduna dela badakite, eta bere atzetik ibiltzen direla kontatzen du ipuintxoak.

Bestalde, Webster, Cerquand eta Barandiaranek idatzi kontuak ere erabili ditu liburuxka osatzeko. Izan ere, ipuinak, toki bakoitzari moldatuak, baina askotan errepikatzen direla nabarmendu du idazleak. Bestaldekoak diren istorioetan euskara moldatu du Videgainek, Ipar Euskal Herrikoetan bere euskara erabili duela, eta, Hego Euskal Herrikoetan, berriz, «bere batua» erabili duela nabarmendu zuen.

Jostetan

Irakurlearekin jostetan aritzeko modua ere egin du Xarles Videgainek, «noizbehinka xehetasun ttipiak aldatu ditut, ikusiko dugu ea irakurlea ohartzen den».

«Hartzen dugu zinez gertatu balitz bezala, eta gero konturatzen naiz istorio hori beste toki askotan ere existitzen dela» azaldu zuen etnografoa ere baden idazleak. Horren islatzeko Euskal Herriko lurretan bildu eta bakarra zela uste zuen

Ipuinen errepikapenari buruz ere mintzatu zen Videgain esanez kultura guztietan errepikatzen den marka bat dela, «bitxi da toki guztietan eite bera dutela ikustea». «Lertxunak eta egia» ipuinean kontatzen den istorioa V. mendean latinez idatzia aurkitu berri duela azaldu zuen Videgainek.

Oraingoan ipuin laburrekin osatu du liburua Videgainek, baina «agian beste liburu bat argitaratuko delakoan ipuin luzeagoz osaturik».