«Gure marka zena, Kaiku alegia, orain multinazional suitzar baten eskutan dago», adierazi zuen atzo EHNE Euskal Herriko baserritarren sindikatuak. Izan ere Iparlat enpresak, Kaiku Korporazioan zituen akzioak, enpresa taldearen %18,58, saldu dizkio Emmi multinazionalari.

Kaiku Elikagai Korporazioa Kaiku, Gurelesa, Beyena eta Irabia marka izenak dituzten produktuak kudeatzen dituen taldea da. Iparlat enpresak korporazioaren akzioen %18,58ren jabe izan da martxoaren 31n horiek saltzea erabaki zuen arte. Iparlatek egindako salmentarekin Emmi talde suitzarra da orain Kaiku Korporazioaren jabe nagusi, akzioen %43 ingururekin. Caja Rural Navarrak da bigarren zerrenda horretan, akzioen %18,15ekin. Gurelesa nekazarien kooperatibak, %8,14 du, Ipar Kutxak %10, Gasteizko Gobernuak %8,4, Kaiku kooperatibak %4,54 eta Kalitatea fundazioak %7,5.

EHNE sindikatuak prentsaurrekoa egin zuen atzo Gasteizen, Kaiku Korporazioa Emmi multinazional suitzarraren esku gelditu dela salatzeko, Iparlati hamabi milioi euro inguru ordainduta. «Kaiku marka suitzarren esku dago bi-hiru urtetako lan zikinaren ondorioz», esan zuen EHNEk.

Sindikatuak gogor salatu zuen horrelako operazio garrantzitsu baten aurrean baserritarrek izan duten informazio falta. Kaiku kooperatiba, gainera, akzioen %40 izanda, Iparlat enpresako akzionista nagusia da. Hala ere, salmenta sinatu baino bost egun lehenago bildu zen Iparlateko batzordea. EHNEk salatu zuenez, «hasiera batean salmenta eztabaidagai zegoela zirudien arren, Iparlateko kontseiluak dagoeneko hartuta zuen erabakia». Eta erabakia hartzeko moduaz ere mintzatu ziren; «ez dute gure iritzia entzun, ez da izan ditzakeen ondorioen inguruko hausnarketarik egin, eta ez dute dirua zertarako erabiliko den esan».

Erabakiak baserritarrekin hitz egin gabe hartu dituztela eta, «nazkatuta» daudela adierazi zuten atzokoan. «Nazkatuta sektorearen iritzia eta etorkizuna kontuan izan gabe hartzen dituzten erabakiekin». Gainera, erabakiak hartzerakoan «betikoen mesedetan» hartzen direla adierazi zuten, «ilunkeriaz» gainera, eta «ustezko irizpide enpresarial soila» kontuan hartuz.

Administrazioaren utzikeria

EHNEk azaldu zuenez, gainera, esne ekoizleek urteak daramatzate «gure marka zenari», Kaikuri alegia, esnea merkatu prezioen azpitik ematen nahiz euren poltsikoetatik dirua jartzen. Kaikuk administrazioetako diru publiko mordoa jaso duela eta orain «multinazional suitzar baten eskuetan» dagoela nabarmendu zuen. Egoera horrek atsekabe handia eragin diela adierazi, eta erabakiok nork hartzen dituen galdetu zuten. «Zergatik hartu da erabaki hori? Zein beste aukera edo alternatiba aztertu dira?». Eskaera ere luzatu zioten Iparlati, alegia, batzar berezi bat dei dezan, Kaikuko kooperatibista guztien artean Emmiri egindako salmentarekin lortutako diruarekin zer egingo den erabakitzeko. Horrez gain, salmenta honen atzean dauden «ardura politikoak» argitzeko eskatu zuten, administrazioak izan duen «utzikeria» salatzearekin batera.

Bestalde, Mercadonak ukatu egin zuen atzo Iparlati esklusibitate kontratua eskatu dionik, eta horrek, EHNEren ustez, salmenta honetan ardura politikoak daudela agerian uzten du. Gasteizko gobernuak, Iparlateko juntan duen ordezkariaren bidez, akzioen salmenta bermatu duela salatu zuen EHNEk, «agian, modu honetan Iparlatek hainbat herrialdetan dituen enpresa egiturak ezkutatzeko helburuarekin, kontrol publiko eta politikotik ihes egiteko».