POLÍTICA CARCELARIA DE EXCEPCIÓN
El último viernes arropa a presos enfermos y con la condena alargada
La gran cita mensual por los derechos de los presos ponía el foco este último viernes de marzo en la situación de los quince que se encuentran enfermos. Pero a esta situación se le sumó el malestar por la decisión del TC sobre el alargamiento de condenas. Miles de personas se echaron a la calle en decenas de actos para subrayar que no les dejarán solos.
GARA | IRUÑEA
La convocatoria del último viernes de marzo hecha por Herrira incluyó nuevas concentraciones y se desarrolló en un ambiente especialmente emotivo tras el zarpazo dado por los tribunales españoles a quienes sufren el alargamiento de condenas.
Se demandó además la liberación de los presos que sufren enfermedades graves -catorce ahora tras la excarcelación de José Mari Pérez Txuri-. «Mantener en prisión a personas que padecen enfermedades sicológicas, graves dolencias cardiacas o cáncer conlleva un altísimo riesgo de acabar en tragedia», alertaba el comunicado.
En cuanto a las citas movilizadoras próximas, se multiplican. La más inmediata, hoy en Iruñea por los presos enfermos. También está la convocada ayer mismo por los grupos de Gernika para el 14 de abril en Bilbo, en denuncia de la «doctrina Parot». Y el 19, la iniciativa ``Goazen plazara'' intentará reproducir la multitud del 7 de enero pueblo a pueblo.
La lista de actos de ayer es muy amplia. Destacaron por su contenido la concentración de Algorta, con 300 personas que recordaron a Xabier Galdeano -víctima de los GAL- hasta que llegó la Ertzaintza y lo impidió. El acto de Gasteiz (280 personas) se vio salpicado por la carga de la Ertzaintza contra los jóvenes que respaldaban a Xuban Nafarrete [página 10]. Y en Pasai Donibane, los 45 participantes recordaron al refugiado fallecido Luziano Eizagirre [página 19].
Hubo 95 personas en Durango, 130 en Eibar, 70 en Beasain, 350 en Arrasate, 69 en Aulesti, 9 en Sondika, 208 en Ondarroa, 23 en Legorreta, 62 en Ugao, 88 en Zaldibia, 300 en Bilbo ante el Teatro Arriaga y 80 más ante Sabin Etxea, 314 en Iruñea, 17 en Lezama, 70 en Lazkao, 20 en Irurtzun, 90 en Segura, 41 en Lizartza, 56 en Zizurkil, 30 en Elgeta, 73 en Elgoibar, 37 en Bakio, 40 en Hendaia, 25 en Zizur, 55 en Deba, 28 en Zeberio, 20 en Etxalar, 37 en Tutera, 81 en Hondarribia, 80 en Orio, 25 en Agoitz, 37 en Urnieta, 50 en Sestao, 97 en Laudio, 203 en Zarautz, 71 en Etxarri-Aranatz, 154 en Azpeitia, 90 en Aretxabaleta, 52 en Amara (Donostia), 43 en Larresoro, 22 en Uztaritze, 65 en Donibane-Garazi, 35 en Baiona, 45 en Ziburu, 15 en Maule, 21 en Senpere, 23 en Bidarte, 23 en Urruña, 21 en Azkain, 67 en Getaria, 48 en Urduña, 50 en Bergara, 62 en Zumaia, 112 en Lekeitio, 60 en Igorre, 51 en Lizarra, 50 en Legazpi, 30 en Karrantza, 21 en Uharte, 20 en Areso, 45 en Olazti, 30 en Irunberri, 130 en Oiartzun, 105 en Urretxu-Zumarraga, 236 en Orereta, 90 en Basauri, 72 en Leioa, 115 en Erromo, 70 en Sopela, 24 en Lekunberri, 30 en Zamudio, 30 en Leitza, 30 en Elizondo, 26 en Bera, 25 en Gares, 20 en Zalla, 65 en Mungia, 5 en Maruri, 24 en Barrika, 105 en Galdakao, 64 en Lesaka, 65 en Abadiño, 60 en Pasai Antxo, 90 en Irun, 83 en Azkoitia, 24 en Lekunberri, 30 en Zamudio, 210 en Donostia, 54 en Sopuerta, 6 en Aduna, 15 en Alegi, 39 en Anoeta, 16 en Asteasu, 38 en Berastegi, 17 en Gaztelu, 55 en Ibarra, 15 en Ikaztegieta, 42 en Lizartza, 70 en Tolosa, 79 en Villabona, 52 en Zizurkil, 98 en Barakaldo, 60 en Markina, 48 en Muskiz, 27 en Mallabia, 35 en Iurreta, 71 en Gernika, 15 en Lemoiz, 117 en Zornotza, 45 en Bermeo, 35 en Trapagaran, 60 en Arrigorriaga, 30 en Ajangiz, 60 en Otxandio, 17 en Urduliz, 31 en Busturia, 98 en Portugalete, 29 en Etxebarria, 50 en Ermua, 97 en Lasarte, 60 en Amurrio, 21 en Munitibar, 103 en Elorrio, 55 en Agurain, 64 en Lesaka, 16 en Orozko, 14 en Mendaro, 92 en Larrabetzu, 46 en Lezo, 21 en Berango, 20 en Arraia-Maeztu, 25 en Guardia, 132 en Usurbil...
Etxerat, con Enériz
Por otro lado, si el lunes se entrevistó con el Ararteko en Gasteiz, ayer una delegación de Etxerat hizo otro tanto con su homólogo en Nafarroa, Francisco Javier Enériz. El objetivo de los familiares era incidir en la gravedad de la situación de los presos enfermos. La cita tuvo lugar en víspera de la manifestación de hoy en Iruñea por este motivo (Golem, 17.30).
Acudieron al encuentro Gloria Rekarte, Idoia Mujika (compañera del preso enfermo Iñaki Erro) e Isabel Morillas (madre de Alberto Viedma).
«Euskal Herrian egoera aldatzen ari da, baina, guretzat, ez da aldaketarik nabarmentzen», adierazi zuen atzo Baionan Etxeratek, euren senitarteko presoek pairatzen dituzten bizi-baldintzak okertzen ari direla aipatuta.
«Aieteko Adierazpenaz geroztik, Ipar Euskal Herriko eragile ugarik bake-prozesuaren eta presoak hurbiltzearen alde dagoela jakinarazi dute», esan zuen Clara Rougetek. Jean Lassalle eta Jean Grenet diputatuen eta Jean-Jacques Lasserre eta Frederique Espagnac senatarien jarrerak nabarmendu zituen: «Adierazpen horiek pozten gaituzte, jakina, baina, egiaz, preso zigortuen hurbiltzea ahalbidetzen duen legea lehendik ere bada. Hurbiltzea, beraz, borondate kontua da».
Horregatik, «hitzetatik harago, ekintzetara igarotzeko engaiamendua» eskatu zien Etxerateko kideak. Ildo horretan, Estatu frantseseko presoen egoera zehazten duen txosten bat osatu dute, hautetsiei, auzapezei eta hautagaiei helaraziko dietena. Gainera, diputatu eta senatariekin bilera egiten saiatuko dira «beren ardurak» har ditzaten zuzenean eskatzeko.
Zehazki, eskakizun hauen inguruan interpelatuko dituzte: fase politiko berrian inplikatzea, preso gaixo, prebentibo eta baldintzapean aske egon daitezkeenentzat askatasunaren eta gainerakoen hurbiltze eta bateratzearen alde egitea.
Aldez aurretik, Lutxi Oxandabaratz eta Janine Beyriek Estatu frantsesean dauden 140 euskal presoen -horietatik soilik 9 daude Euskal Herritik 600 km baino gutxiagoko distantziara- egoerari errepasoa eman zioten. Hala, azken hilabeteetan «baldintzen gogortzea» sumatu dute, «bai gure senide bai guganako ere». Dijonetik Seysseseko espetxera eraman aurretik Oihana Garmendiak eta Itziar Morenok zazpi hilabetez pairatu zuten egoera edota presoen hurbiltzea eskatzeko borrokan ziren Ibon Goieaskoetxea eta Ruben Ribero Villepintetik Villefranche sur Saoneko espetxera «hurbildu» izana jarri zituzten horren adibide.
Familientzat ere zailtasunak biderkatu egin dira. «Bisitak egiteko gero eta traba gehiago ditugu eta askotan, batez ere trenen atzerapenak orokortu direnetik, bisitara garaiz heltzen ez bagara, gure senideak ikusi gabe geratzen gara», esan zuen Oxandabaratzek.
Hain zuzen, bisiten harira, «presoak miatzeko biluzarazteko joera emendatu» egin dela nabarmendu zuen Beyriek: «2011z geroztik miaketa sistema hori soilik oso aparteko kasutan eta beti pisuzko arrazoiengatik erabiliko dela dioen dekretu bat dago. Alta, OIPk egindako salaketen ondorioz, badira hiru espetxe, tartean Baupamekoa, zigortuak izan direnak gehiegizko erabilera egiteagatik».
«Bere burua giza-eskubideen herritzat» duenak dagoeneko kalean edo erabat aske beharko luketen presoekiko daraman «mendekuzko politika» salatu zuten, Ion Kepa Paroti hirugarrenez baldintzapeko askatasuna errefusatu berri diotela gogorarazita. «Maiz gertatzen da aspalditik espetxean daudenei edo preso enblematikotzat jotzen dituztenei biziarteko zigorra aplikatzea. Berrikitan Ion Paroti gertatu zaio, baina askatasun eskaerako dosierra prestatzen ari diren Frederic Haranboure eta Jakes Esnalekin berdin jokatu duten beldur gara», esan zuen Rougetek.
Filipe Bidarti Euskal Herrira itzultzeko baimenaren kontra Estatuko fiskalak jarri berri duen helegitea ere «errepresio politika» horren barnean kokatu zuten eta «onartezina» dela salatu zuten. Arantxa MANTEROLA
