GARA > Idatzia > Kultura

Joan garriga eta christian amorena | aurtengo herri urratseko abestiaren egileak

«Euskaraz kantatzean, estrofa batzuetan buruak huts egiten dit oraindik»

Joan Garriga katalana da; Chrisitan Amorena, euskalduna. Batak ez du ez euskara ez Herri Urrats festa ezagutzen; besteak, aldiz, txikitandik. Baina biek batera sortu dute maiatzaren 13an Senperen ospatuko den Ipar Euskal Herriko ikastolen festaren abesti berria, «Elkartuz zabaldu» izenekoa. Bata La Troba Kung-Fu taldeko abeslaria da; Amorena berriz, Damba taldeko musikaria.

p056_f01.jpg

Idoia ERASO | BAIONA

Elkarlanaren emaitza da «Elkartuz zabaldu», La Troba Kung-Fu talde katalaneko Joan Garrigak, Euskal Herriko Christian Amorena musikariarekin batera egindakoa. Bi artista, bi herri eta bi erritmo oso ezberdin ezkontzen dira aurtengo abestian: fandangoa eta runba.

Joan Garriga Kataluniako musikari garrantzitsuenetako bat da. Batetik, Dusminguet taldeko kide izandakoa da, 90eko hamarkadako talde eragingarri eta urratzaileetako bat. Bestetik, La Troba Kung-Fu taldeko abeslaria da orain. Taldeak hainbat sari jaso dituzten bi disko grabatu ditu, eta Europan, Ameriketako Estatu Batuetan eta Mexikon aritu dira biran.

Euskal musika tradizionalaren garrantzia nabarmendu du Joan Garrigak, taldeko kantari eta sortzaileak: «Fandango bat egiten hasi nintzen, hori baitzen abiapuntua kantuaren eskeletoa egiteko. Horri esker kantuak kohesio eta indar berezi bat hartzen du».

Abestiak aurrera egin ahala, erritmo tradizionalak runbaren arimarekin egiten du bat. Kantariaren hitzek markatzen dute aldaketa. «Bideko animazioak alai jarri gaitu. Kalejiran atzetikan aspaldiko lagunak agurtuz» esan eta berehala, antzinako musikak egungoarekin egiten du bat. Garrigak horrela azaldu du aldaketa: «Kantuaren bigarren partea modernoagoa da, lehen partearen oinarri bera du, baina binarioagoa. Rantxeraren estilora hurbiltzen da, runba gehitu ahal izateko. Hizkuntza errazagoa sartu ahal izateko kantuari».

Nahasketa berezia, baina jadanik arrakastaren bidea hartu duena. Kantuaren aurkezpena egin zutenean Gasteizeko Jimmy Jazz gelan, ikusleek aurrenik besoak altxatu zituzten fandango hotsari segituz, eta ondoren, saltoka eta dantzan hasi ziren runbarekin jarraituz.

Damba taldeko Christian Amorenaren laguntza ezinbestekoa izan da kantuaren sorkuntzan, hitzak talde euskaldunaren lanean oinarritu baitira berez. «Hitzak Dambaren kantu batetik abiatu ziren. Errimak landu genituen eta gero aurtengo leloa ere sartu genuen. Joan eta etorriko bidaia bat izan zen», azaldu du Garrigak.

Amorenaren laguntza nabarmendu du kantari katalanak: «Estiloaren hautaketa egiteko, Christianek kontatu zidan zertarako erabiltzen zen, eta ze medioetan ateratzen zen, horrela erabaki genuen zein kantu mota izan zitekeen egokia».

«Herri Urratseko lema aurkeztu zigutelarik, konturatu ginen guk geure aldetik egin dugun lanarekin bat egiten zuela. Elkartuz eta zabalduz, guk Euskal Herriaren eta katalanen artean dugun harremana bezalakoa da kantua», azaldu zuen Amorenak elkarlana zela-eta.

Festa egunaren kontakizuna

Herri Urratseko egun baten kontakizuna egiten du kantuak. «Argi izpian esnaturik, ordudanik nabil dantzan. Prestaturik nuen poltsa hartuta banoa Senperera» hitzekin hasten da kontakizuna eta bukaerak biharamuneraino darama entzulea: «Goazen denok Senperera astelehena baita Seaskako gurasoak aintzira garbitzera».

Hala ere, kontakizunaren sormena aspaldi hasi zen. «Kantuaren hitzak egun horretako deskripzioa dira, guk txikitandik beti ezagutu ditugunak. Bakoitzak zerbait ekartzen du egun horretan, zentzu horretan jendea gomitatu eta eskertu nahi genuen. Kantuaren hitzak duela bizpahiru urte osatzen hasi ginen, gure esperientzian oinarrituta», azaldu du Amorenak.

Garrigak ez daki euskaraz, eta abestean nabaritzen ez bada ere sorkuntzarako momentuan arazoak ere eragin dituela azaldu du. «Barneratua ez duzun hizkuntza batean sortzen ari zarenean ez da erreza jakitea bertsoak luzeegiak diren edo mezua ongi ulertzen den». Gainera, kantatzerakoan zailtasun pixka bat izan duela ere aitortu du: «Estrofa batzuetan buruak huts egiten dit oraindik, ez dudalako irudikatzen, ez naizelako hizkuntza horren jabe».

Baina ez jakiteak ez du Garriga atzera bota: «Erronka bat bezala hartu nuen. Zailtasun bat ekartzen duela ez da ukatzen ahal, baina hainbesteko jakin-mina sortzen zidanez, zoragarria izan da. Hain sentitu nintzen pribilegiatua, non erronka ez zen arazo izan».


 

Imprimatu 
Gehitu artikuloa: Delicious Zabaldu
Igo