Joxe Mari Iturralderi («Zikoinen kabian sartuko naiz» -Pamiela, 1986-, «Ijitoak dauzkat nire etxean» -Pamiela, 1988-, «Jack Destripatzailearen arrastoa» -Ibaizabal, 2009-) 11 eta 13 urte bitarteko garaia oso interesgarria iruditzen zaio. Nerabezaroa iritsi baino lehenagoko epe hori etsipenez eta itxaropen faltsuz beteta dagoela uste du. Izan ere, Errege magoak existitzen ez direla konturatzen dira, umeak Paristik ez datozela jakiten dute, eta sexuaz lehen aipamenak jasotzen dituzte; nahiz eta benetan zer den guztiz ez konturatu. «Garai txarra da».

Atzo «Frantzian je t'aime esaten dute» (Pamiela) liburu berria aurkeztu zuen Donostian. Estatu frantsesean girotutako istorio «atenporala» da, apropos zaindua. «Posible da orain edota duela 20 urte gertatzea», azaldu zuen. Izan ere, lehenagoko eta gaur egungo ohiturak eleberritik kanpo utzi ditu nahita. Hala, Iturralde bera txikia zenean Aste Santuan karraka erabiltzearen ohitura edo sakelako telefonoen bidez mezuak bidaltzekoa ez ditu aipatu, atenporaltasun hori zaintzeko asmoz.

«Umorea eta ironia sartzea gustatzen zait», esan zuen Iturraldek. Hala, frantziar kulturaz barre egiten du protagonista gazteak, hitz-jokoak egiten. Gainera, lehenengo pertsonan dago idatzita, eta kapitulu motzek osatzen dute liburua.

Patua ala halabeharra?

Argitaletxe berak Manu Lopez Gaseniren («Urrutiko intxaurrak» -Erein, 1996-, «Jaun agurgarria» -Pamiela, 1993-, eta Lewis Carroll-en itzultzailea) «Paperezko bizitza» eleberria aurkeztu zuen atzo ere. Honako hau DBHko bigarren mailakoentzat gomendatu zuen idazleak.

Halabeharraz eta patuaz hitz egiten du, «gazte eta helduok geure buruari askotan egiten diogun galdera» baita. Gure patua idatzita ote dagoen, ala guk geuk egiten dugun; eta gertatzen zaizkigun gertaerak gertatu beharrekoak diren ala halabehar hutsa diren askotan galdetzen diogu geure buruari; eta gainera, gizakia galdera filosofiko hauek egiten hasi zenetik existitzen diren galderak dira horiek guztiak.

Istorioa osatzeko oinarrizko ideia autoreari berak bizi izan zuen halabeharreko gertaera batean oinarritzen da. Izan ere, gazteagoa zenean, Lopez Gasenik fotonobela bat egin zuen lagun batzuekin. Istorioa polizia eta gaizkileek osatzen zuten, nobela beltzen antzera. Eta egun batean, fikzioan gaizkileek hiltzen zuten pertsona hilik agertu zen errealitatean; fotonobelan hildako toki berean, gainera.

Gertakari horretan oinarrituta, liburuan, DBHko ikasle batek halabeharrezko antzekotasun berdinak topatzen ditu Nassim Perez Habib idazlearen nobeletan. Hala, galdera bat jartzen du Lopez Gasenik mahai gainean: zer gertatuko litzateke idazleek idatzitakoa errealitate bihurtuko balitz?