GARA > Idatzia > Euskal Herria

Euskara Ipar Euskal Herriko irakaskuntzatik baztertuko du Eskola Lege berriak

Frantziako Asanblada Nazionalak astelehenean onartu zuen eskolaren berreraikuntzaren lege proiektuak hizkuntza gutxituak baztertzen dituela salatu dute Euskal Herriko elkartek. Azpimarratu duten bezala, lege berriak ez ditu eskualdeetako hizkuntzak aipatzen.

p023_f01.jpg

GARA | BAIONA

Astelehenean onartu zen Asanblea Nazionalean «eskolaren berreraikuntzarako» lege proiektua. Gobernuak Europako Hizkuntzen Karta ez duela onartuko jakin eta astebete pasa ez denean eskualdeetako hizkuntzek bigarren kolpea jaso dute. Eskualdeetako hizkuntzak hiru aldiz aipatzen dira legearen testuan, hiru artikulutan (18 bis, 27 bis eta 94), baina ez dute ekarpen handirik egiten.

Kazeta.info-k atzo plazaratu zuenaren arabera, 18. artikuluak dio jarduera osagarriak eskualdeetako hizkuntzan eman eta bertako kulturaren ingurukoak izan ahal direla. 27. artikuluak dio irakasleek eskualdeetako hizkuntzak baliatzen ahal dituztela, betiere, frantsesaren irakaskuntzarako baliagarria baldin bada, eta ikasleen ordezkari legalen baimena izanez gero.

Azkenik, 94. artikuluan aipatzen da eskualde hizkuntzak erabiltzen diren tokietan, horien irakaskuntza «mesedetua» izango dela, «nahi duten familiendako».

Seaskako zuzendariak, Hur Gorostiagak, hitz gogorrak erabili ditu Gobernuaren kontra: «Lege hau denbora galtzea da eta gure hizkuntzek ez dute denbora galtzerik». Aldi berean Gobernuan «elektroshok» bat beharko litzatekeela ere gaineratu du, eta horrelakorik gertatu ezean «François Hollandek gezurra erran digula erraiten ahalko dugu».

Collette Capdevielle diputatu sozialistaren esanetan, legean eskualde hizkuntzak ez aintzat hartzea «puntu beltza» da; baina aurrerapauso bat izan dela ere nabarmendu du: «Hasieran ez zen agertzen, beraz, erreferentzia bat lortu dugu, nahiz eta idazkerak ez nauen asetzen». Hori zergatik gertatu den azaldu zuen Gorostiagak: «Entseguak izan dira erraiteko aitzinamenduak izan direla, baina Euskal Herritik ez da aitzinapenik, gibelapen onartezina da».

Diputatuak bide bat ireki dela aipatu du, eta hizkuntzen egoera hobetzeko bi bide direla erran du: Marylise Lebranchu Deszentralizazio ministroak proposatu duen deszentralizazio legeari zuzenketak eginez, eta Aurelie Filipetti Kultura ministroak sortu duen eskualdeetako hizkuntzen promoziorako eta barne aniztasun linguistikoaren kontsultarako batzordea.

Kontsulta batzordeko kidea den David Grosclaude Akitaniako kontseilari okzitaniarra ere haserre agertu da eskola erreformarekin: «Ez dirudi Estatuak inolako ardurarik hartu nahi duenik eskualdeko hizkuntzak deitzen diren horiekin. Kartarik ez da izan, eta eskola hizkuntzen tokiari buruzko eztabaida karikaturazkoa da. Hori baldin bada hizkuntza politika publikoaren oinarria, zaila izango da zerbait sendoa eraikitzea. Aste batean agindutako neurri nagusiak lur azpian gelditu dira».

UMPko departamentuko bozeramailea den Max Brissonek ere salatu du Hollandek hizkuntza arloan izan duen engaiamendua bertan behera uztea. Bereziki Europako Hizkuntzen Karta onartu ez izana deitoratu du.

Pirinio Atlantikoetako presidente eta senataria den Georges Labazee sozialistak heldu den asteazkenean Senatuan bilkura izango dela adierazi du, baina aldi berean bere ezintasuna ere nabarmendu du: «Senatari bat besterik ez naiz 343 senatariren artean».

Biga Bai burasoen elkarteak ahalak emateko eskaera egiten du: «Eskolaren arraberitze legearen bidez, eskualde hizkuntzei leku gehiago eman nahi zaiela Estatuak agertarazten duelarik, beharrezkoa da irakaskuntza hunen izariko ahalen plantatzea».

Elkarteen proposamena

Hezkuntza mailan hizkuntza gutxituen alde lan egiten duten estatu mailako hainbat elkartek gutuna igorri zieten diputatu eta senatariei, «lege berrian eskualdeetako hizkuntzen aipamenik ez dela ikusirik kezka agertu nahi dugulako» eta horrekin batera ekarpen posibleak egin zituzten.

Elkarte horien artean dago Ikas-Bi eta beste eskualdeetako antzeko elkarteak elkartzen dituen Flarep sarea, orotara 18 elkarte direla.

Artikuluak

Parisek onartutako lege berria aztertu ondoren, hizkuntza gutxituen defentsan lan egiten duten elkarteek aipatutako hiru artikuluetan aldaketak egiteko bost proposamen egin zituzten.

Hizkuntza biziak

Ikas-Bi eta beste eskualdeetako pareko elkarteak elkartzen dituen Flarep sareak estatu frantseseko hizkuntza gutxituak «hizkuntza biziak» gisara definitzeko eskatu zioten Parisko Gobernuari.

Imprimatu 
Gehitu artikuloa: Delicious Zabaldu
Igo