Marie-Claire SALLABERRI | Herrikoa erakundeko zuzendari nagusia
«Gure helburuetako bat arriskatzea da, bankuek ez baitute egiten»
Herrikoa, arrisku kapitaleko erakundea, duela 25 urte sortu zuten Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako ekonomia sustatzeko. Orduz geroztik, 2.700 lanpostu sortzen lagundu du eta 300 enpresa sostengatu ditu. Azken bi hamarkadetan egoera asko aldatu bada ere, erakundearen lanak «hastapenean baino are eta zentzu handiagoa» duela aitortu du Sallaberrik.
Mende laurden bat bete duen honetan, Herrikoa arrisku
kapitaleko erakundea bilkurak antolatzen ari da, herriz herri, azken 25 urteetan
egindako lana bere akziodunek bertatik bertara ezagut dezaten. Era berean,
urtemuga hori dela-eta, liburu bat kaleratu dute. Erakundeko zuzendari nagusi
Marie-Claire Sallaberrirekin hitz egin zuen GARAk, 1981. urteaz geroztik
egindako urratsak eta esku artean dituzten proiektuak ezagutzeko asmoz.
Zein helburu ditu
Herrikoak? Zein da bere eginbeharra?
Ekonomia sustatzeko xedearekin sortu zen.
Hastapenean hori zen erronka eta, 25 urteren buruan, hori izaten jarraitzen du.
Azken finean, Ipar Euskal Herriko lantegiak laguntzea eta lanpostuak sortzea
dugu helburu. Partaidetzen bitartez sostengatzen ditugu enpresak, haien
kapitalaren %10ean sartuz, adibidez. Toki txiki bat hartzen dugu. Ez dugu inolaz
ere gehiengoa izan nahi, lantegiko langileek edo zuzendariek erabakiak hartu
behar dituztela uste baitugu, eguneroko kudeaketa beraiek egiten baitute.
Azken 25 urteetan egoera
asko aldatu dela ikusirik, erakundearen xedeak aldatu al dira?
Helburuak berak dira, egoera desberdina den
arren. Lehen enpresa handiak zeuden; orain, ordea, ez. Duela 25 urte guregana
etortzen zen jendea hamar lanpostu-edo sortzeko proiektuekin zetorren. Hori
erabat aldatu da. Izan ere, gaur egun hona datorrena bere lanpostua sortzeko
proiektuarekin dator, bere enpresa sortzeko xedearekin. Proiektu ekarleak,
normalean, langabezian dauden pertsonak izaten dira. Hori ongi dago, langabezian
dagoenak ideiak izatea, alegia. Dena dela, gero eta zailagoa da lantegi bat
sortzea. Gainera, enpresek orokorrean ez dituzte lanpostuak sortzen, egoera
ekonomikoa zaila delako. Nire ustez, hastapenean baino are eta zentzu handiagoa
du gaur egun Herrikoaren lanak. Duela 25 urte beharrezkoa zen, bestela ez genuke
sortuko, baina gaur egun zentzu handiagoa du.
Erakunde hau hutsetik hasi
zen edo eredu bat jarraitu zuen bere sorreran?
Duela 30 urte Arrasateko kooperatiben adibidea
zegoen, eta ildo hori jarraitu genuen. Era berean, Sokoa lantegia sortu zuten
garai horretan, eta Herrikoa lantegi hori egituratu zuten pertsona berek sortu
zuten hamar urte geroago, Patxi Nobliak barne. Noblia Herrikoako lehen
presidentea izan zen. Estatu frantsesean aitzindariak izan gara. Korsikako
jendea gurekin harremanetan jarri zen antzeko zerbait egiteko. Eta lortu dute.
Herrikoa sozietate bat da,
beraz. Zenbat akziodun ditu gaur egun?
4.000 akziodun ditugu. Pertsona horiek diru
kopuru bat jarri dute jakinez Herrikoaren xedea Ipar Euskal Herrian inbertitzea
dela. Akziodunen %80 jende arrunta dira. Gainerako %20 egiturak dira: Baionako
Merkataritza Ganbera, zenbait lantegi, banketxe batzuk eta Ezten, besteren
artean. Herrikoa sortu zenean 700 akziodun genituen.
Azken 25 urteetan zenbat
enpresa sostengatu dituzue?
Erakundearen sorreraz geroztik, zortzi milioi
euro inbertitu ditugu Ipar Euskal Herrian, 300 bat enpresaren kapitalean sartu
gara eta 2.700 lanpostu sortzen lagundu dugu. Sostengatu genuen lehen enpresa
Milafrangan dagoen Copelec izan zen, elektronikako enpresa bat. Hasieran
laguntzen genituen lantegiak handiak ziren; azkenekoak, berriz, txikiak.
Azkorria gazta kooperatiba edo Alterka, Euskal Herriko kola egiten duena, azken
horien adibideak dira. Lantegi txikiak laguntzen ditugunean, horien sorrera
ahalbidetzeko izaten da. Lantegi handiak sostengatzen ditugunean, berriz, horien
garapena indartzeko izaten da, hots, handitze proiektuak eta halakoak aurrez
ikusten dituztenean. Zoritxarrez, lagundu ditugun enpresa gehienak Lapurdikoak
dira. Gure xedea barnealdean enpresak sortzen laguntzea da: Amikuzen, Garazin
edota Zuberoan, esate baterako. Barnealdean laborantzaren inguruan dago
etorkizuna, kalitatezko produktuen ekoizpenean.
Herrikoaren laguntza
jasotzeko, zein baldintza bete behar dituzte enpresek?
Lehenik eta behin, proiektu ekarleak diru pixka
bat ezarri behar du. Ondoren, bost urteko epe batean, lanpostuak sortzeko
aurreikuspena izan behar du. Hilabetero bilkurak ditugu proiektuak aztertzeko.
Aste honetan, adibidez, txosten bat aurkeztuko dugu Azkaineko Txopinondo
sagardotegiaren proiektuaren inguruan. Duela bi urte sortu zen, baina bere
jarduera garatzeko diru pixka bat behar du orain. Sagardoa eta patxaka egiten
dute. Interneti lotutako proiektu batzuk ere baditugu esku artean, baita joan
den astean bertan Azkaineko bi gaztek aurkeztutako txosten bat ere. Herri
horretan ostatu bat dago salgai, eta gazte horiek erosi nahi dute kanpoko batek
atxiki ez dezan. Kanpotar batek erosiz gero, beldur dira ostatu hori herritarren
gustukoa ez izatea. Izan ere, gazteek kultura sustatzeko baliatu nahi dute
ostatu hori.
Laguntza eskaini eta handik
gutxira itxi behar izan duten enpresekin topo egin al duzue? Bai, bistan da gertatu zaigula. Arrisku
kapitaleko erakundea garen neurrian, arriskatu egiten dugu. Gure helburuetako
bat arriskatzea da, bankuek ez baitute arriskatzen Ipar Euskal Herrian.
Norbaitek arriskatu behar du, beraz. Proiektu ekarleak arriskatu egiten du, eta
guk haren ondoan zati bat arriskatzen dugu. Sostengatu ditugun enpresen %20k ez
dute aurrera jarraitu, gutxi gorabehera. Dena dela, Estatu fran- tsesean %40koa
da batez bestekoa. -
|
