Mundumiraren egitarau oparoaren barruan toki nabarmena izango dute munduko musikek eta bertan ikuskizun berria aurkeztuko du Oreka Tx taldeak. Igor Otxoa eta Harkaitz Martinez donostiar txalapartari bikoteak osatua, 1997an, orain hamaika urte, hasi zen Oreka Tx elkarlanean eta, etxean ez ezik, munduan zehar ere aski ezagunak dira egun, tartean «Nomadak Tx» film bikainari esker.

Egun, taldea ikuskizun berria prestatzen ari da buru-belarri eta, lanez lepo aurkitu dugun arren, Igor Otxoarekin hitz egin dugu, aipatutako filmak egindako bidea eta erronka berriak mintzagai hartuta. «Filma egitean, planteamendu irekia, unibertsala, egin genuen hasiera- hasieratik, munduko edozein herritan, izan Taiwanen, Rio de Janeiron, Albaceten zein Siberian, ulergarria izan zedin, izan zezakeen hedapena ez genekien arren. Argi genuen ez zela gure herriari begira soilik egindako filma» esan du Otxoak, atzera begira. Taldearen ustean, filmaren bizia Donostiako Zinemaldian aurkeztu eta bukatuko zen, «baina sari txiki bat jaso zuen bertan, eta baita nazioarteko estreinaldian ere, Amsterdamen. Dokumentalen jaialdi ospetsua egiten da bertan, mundu mailan onenetakoa, eta 180 dokumental ingururen artean arrakasta izan zuen publikoaren bozketetan. Jaialdi ezberdinetatik eskatu ziguten filma eta bidaltzen hasi ginen orduan, eta leku askotara iritsi da. Guztira ia ehun jaialditan egon da eta hamalau sari lortu ditu. Orain, esaterako, Nepalen ari dira botatzen». Arrakasta horri esker, makina bat lagun egin eta hainbat tokitan jotzeko gonbitea jaso du taldeak, eta horrek egitasmo berriak atzeratu izan ditu. «Egia esan, makina bat e-mailu jasotzen ditugu, -gaur bertan Bukaresten jotzeko gonbitea jaso dugu- eta nomada bihurtu gara berriro, jaialdiz jaialdi bidaiatzen eta filma eman ondoren txalaparta joz, beti gurekin daramagu eta. Filma oso ondo joan denez, ez dugu astirik izan orain bi urte pentsatutako egitasmo parea prestatu eta martxan jartzeko. Asko bidaiatu dugu, lan asko suposatu digu filmak eta egitasmoak atzeratzen ibili gara, orain aurkeztu arte».

Orain bi aste, Getxoko perkusio gauean, Boli Kostako Afrika D´Ivoiri taldearekin batera aurkeztu zuten lehenengoa, «Nomadak Tx Zuzenekoa». «Talde osoarekin egiten dugun ikuskizun multimedia da. Atzean, pantaila erraldoi bat jartzen dugu, eta bertan bidaietako irudiak eta ezagutu ditugun musikariak ageri dira. Taldea, Mixel Ducau (saxofoia, klarinetea eta alboka), Ritxi Salaberri (baxua eta kontrabaxua), Iñigo Diaz (perkusioa), eta Pepe albokari eta laut-jotzaileak osatuta dago. Baita taldeko hirugarren hanka den Mikel Ugarte oiartzuar txalapartariak ere».

Ikuskizun berria, aurrenekoz

Bestea, «karpa ibiltaria edo nomada», Mundumiran aurrenekoz aurkeztuko dutena. «Puzten den karpa bat da, tipi baten antzekoa. Barruan, biribilean eserita egongo da jendea eta erdian joko dugu txalapartariok, bandarik gabe. Emanaldiak laburrak izango dira, txanda bakoitzean 50-60 ikus-entzule besterik ez direlako izango eta, beraz, ikuskizuna gertukoagoa, intimoagoa da». Bergaran, ostiral arratsaldean bi emanaldi eskainiko dituzte, larunbatean goizez eta arratsaldez bana eta igandean beste bi goizez, sei guztira. Eta ostiral arratsaldekoa, mundu mailako estreinaldia izango da. «Karpa ibiltariarekin, heltzen zaila den herri txikietara, kultur etxerik ez den tokietara iritsi nahiko genuke. Zentzu batean, egitasmo berriak mugatu egiten gaitu, baina beste ikuskizunetan ez dagoen hurbiltasuna emango digu eta, nomadek egiten duten bezala, geurekin eramango genuke beharrezko guztia ikuskizuna azpiegiturarik ez den tokietan ere egin ahal izateko».

Aurki hasiko dira ikuskizun berria ezagutarazten eta ziurrenera atzerrira ere eramango dute aurrerago. «Filmarekin leku askotan ezagutu gaituztenez, musikari zein sustatzaileek leku askotatik eskaini digute bertara jotzera joatea, baina denborarekin hartu nahi dugu eta lehenengo etxean lasai jo».

Azken batean, topagune bihurtu dute txalaparta Otxoa eta Martinezek. «Txalaparta nahiko instrumentu erakargarria da jendearentzat. Bai jotzeko moduagatik -sinkronizatutako lagun bi- bain ozentasun bereziagatik. Topagune bilakatzeko balio du eta horrela ulertu nahi dugu, herri eta musikari ezberdinen, bizitza ikusteko modu anitzen topagune gisa».