Argazkien bidez egin ohi den munduaren irudikapena zalantzan jarri nahi izan du Franck Laharrague argazkilari biarriztarrak estreinatu berri duen «Sphère-Planisphère» erakusketan. Hogeita lau lanek osatzen dute bilduma hau, eta guztien gainean zaindari bailitzan, Biarritz harrapatzen duen «foto-esfera» panoramiko handi bat. Laharraguek berak ondotxo dioenez, «nire argazkiak borobilak dira, naturalki borobilak». Izan ere, esferen borobiltasunari heldu dio, bere iritziz, hori baita errealitateari begiratzeko «berezko forma».

Bere munduan, eta hau ikusteko moduan, murgiltzeko gonbita egiten du artistak. Ikusleak kanpotik ikusten duena, kanpotik hautematen duena alegia, berak barrutik hartzen du argazkira eramateko. Horregatik, hauetara salto egitera deitzen du ikuslea Laharraguek, berak hauteman eta sentitu duena hark ere antzeman dezan, denbora eta espazioaren mugak hautsiz.

Dimentsionaltasuna urratuz

Horrenbestez, argazki borobilak aurkezten ditu, esfera batetik begiratuta baleude bezala baina, aldi berean, bi dimentsiotan ematen ditu planiesferak sortuz. Hau da, lauak diren esferak. «Zergatik atera argazki karratu edo angeluzuzenak eta bi dimentsiotan, gure begietatik boribil forman eta hiru dimentsiotan ikusten dugula jakinda?». Hori da Franck Laharrague erakusketa egitera bultzatu eta erabat motibatu duena. Mundua eta errealitatea antzemateko formaren inguruan hausnarketa sakona egitera eraman duena, hain zuzen ere.

«Kanpotik, espaziotik globoa ikustean esfera bat dela konturatzen gara, borobila edo esferikoa eta hiru dimentsiotan ulertu behar dena», gaineratu du argazkilariak. «Hala ere, guk beti lau eta bi dimentsiotan irudikatzen dugu», adierazi du.

Kanpoaldea eta imaginarioa

Argazkigintzak malgutasuna erakutsi behar duela uste du Laharraguek; gehiago esperimentatu beharko litzatekeela eta arte honen mugak apurtu, nahiz eta azken urteotan urrats handiak eman direla onartzen duen. «Makinen objektiboak borobilak badira eta errealitatea hiru dimentsiokoa, zergatik pertzepzioaren eta errealitatearen arteko apurketa hori?», galdetu du.

Hori oinarri hartuta sortu du, beraz, metro bateko diametroa duen argazki-esfera, eta bertan sorterriko argazki panoramikoa irudikatuta agertzen da. Irudizko esfera batean sartzea bezalakoa da, kanpotik barrura egiten den bidaia, hain zuzen ere. Egilearen iritziz, «dimentsio batetik bestera igarotzearen antzerako sentsazioa sorrarazten du lanak».

Erakusketa hau ikusteko aukera uztailetik abuztuaren 31ra arte luzatuko da. Biarritzeko Ander Deuna elizak gordeko ditu «Sphère-Planisphère» lana osatzen duten hogeita lau irudiak. Ez da lan hau, ordea, Biarritzeko argazkilariak aurkezten duen lehena. Laharragek jakin badaki beste erakusketak ezin direla behin betiko publikoarentzat ikusgai geratu. Hortaz, webgunea jarri du abian (photographe-biarritz-laharrague.blogspot.com) aurreko lan guztiak ere biltzen dituen Internet bidezko erakusketa berri baten antzekoa sortuz.