Ez dago batere argi futbol selekzioak Iranen aurka abenduaren 23an jokatuko duen edo ez, Euskadiko Federazioak ez baitio inolako erantzunik eman futbolariek egindako eskaerari. Argi dago, berriz, gizarteak euskal kirolariek egindako aldarrikapenekin bat egiteko aukera izango duela, handik lau egunetara.

ESAITek, Euskal Herriko 27 eragile sozial eta sindikalekin batera, manifestazio nazionala egingo du Bilbon, abenduaren 27an, «euskal kirolariak babestu eta beren aldarrikapenak gure egiteko». Hau da, Euskal Herriak, nazio bat denez, selekzio nazional eta ofizialak edukitzeko eskubidea duela gogorarazteko. Salaketarako ere egongo da lekurik, manifestazioaren bultzatzaileek azken bolada honetan emandako atzerapausoak kritikatu baitzituzten.

Atzerapauso horien artean, futbol selekzioaren gainean sorturiko eztabaida nabarmendu zuten, berez, arazoaren muina ez baita, «Euskal Herria» edo «Euskadi» izenarekin jokatzea. Mobilizazio honen bultzatzaileen ustez, «hainbat aldetatik ikamika hutsa sortuz, arazoaren sustraietatik aldendu nahi dute eztabaida».

Horregatik, kirolariek eta atzo Bilbon prentsaurrekoa eskaini zuten eragileek eman duten lehen urratsa arazoaren muina zein den finkatzea izan da. Alde batetik, oinarrizkoa da Euskal Herriaren nazio izaeraren -zazpi herrialdez osaturiko nazioa- aldarrikapenak eta, beraz, «nazioarteko txapelketa ofizialetan parte hartzeko nahi, borondate eta eskubideak» merezi duten aitorpena izatea. Eta, bestetik, nazio horren ordezkaritzak herrialde guztietako kirolariak bere baitan har ditzala, hau da, kirol egitura nazionalen sorrera.

ESAITeko kideek salatu dute behar horri erantzunik ez emateaz gain, kirol arduradunak gero eta garrantzi txikiagoa duten keinuekin konformatzen direla. Ildo horretatik, futbol selekzioak Gabonetan jokatzen dituen partidak ekarri dituzte gogora: «Azken 20 urteotan aurrerapausoa izan dira; denborarekin, ordea, autonomia erkidegoen arteko partida gisa asimilatzea lortu dute. Euskadiko kirol federazioentzat tresna izan beharrekoa helburu bihurtzean, Euskal Herriko selekzioaren ofizialtasuna nahi ez dutenek partidua asimilatu eta Estatu espainolaren logika autonomikoan barneratzea lortu dute».

Itxaropena piztu eta itzali

Iaz Euskadiko Futbol Selekzioak hartutako erabakiak nolabaiteko ilusioa piztu zuen, «Euskal Herriko selekzioari autonomia erkidego bati ez zegokion izena eta ez zegokion osaketa emanez, zazpi herrialdeak biltzen dituen nazio baten izena eta izana emanez». Hamabi hilabete geroago itzali egin da, berriro «Euskadi» izena inposatzeko nahiarekin. «Tamalez -deitoratu zuten mobilizazioaren bultzatzaileek-, oztopoa ez dator Madril eta Paristik, Gasteizko Gobernutik baizik».

Eta oztopo horiek ez dute soilik futbol selekzioan edota bere izenean eragiten, euskal kirol arlo osoan baizik, 16/2006 Dekretua dela-eta. Horren ondorioz, «hainbat federaziok, orain arteko osaketan aldaketak egin dituzte, Nafarroako eta Ipar Euskal Herriko kirolariak baztertuz, 36. artikuluaz baliatuz», salatu zuten. Horren adibideak, zoritxarrez, ugariak dira. Besteak beste, mendi lasterketak, udan Getxon antolatutako Ur Jokoak edota igandean, Gasteizen izango den Euskadiko maratoi erdiko txapelketa.

Jokabide hauek, atzo prentsaurrekoa eskaini zuten eragileen esanetan, ez dute zerikusirik «iazko Gabonetan Bilboko kaleetan 25.000 pertsonek eskatu zutenarekin, ezta ondoren San Mamesen ikusi zenarekin ere». Eta kirolariak beraiek eskatzen ari direnarekin ere ez.

Izan ere, asteotan protagonista bilakatu den eztabaida hau futbolariek Euskadiko Futbol Federazioak hartutako erabakiari emandako erantzun garbiarekin sortu zen. Erakunde ofizialen ihardespena ere argia izan da, baina kirolarien aldarrikapenetatik oso aldendua ere bai, eta agerian utzi zuen hori futbolariek esandakoarekin bat eginez 800 kirolariek sinatutako manifestuak.

Ekimenak

Hurrengo urratsak ematea, «euskal kirolariak babestuz eta beren aldarrikapenak gure eginez», gizartearen esku dago, hainbat eragile sozial eta sindikalen ustez. Horretarako bidea izango da abenduaren 27an, larunbata, arratsaldeko 17.30ean Bilboko Aita Donostia plazatik abiatuko den manifestazioa. Antolatzaileek dei berezia egin zieten kirolariei, manifestazioaren buruan joan daitezen.

Bai Euskal Herriari-ren laguntzaz, egitasmo hau herrietara eramaten ari da ESAIT, kirolariak bilduz, beren konpromisoa zabalduz, manifestaziorako autobusak antolatuz, baita hitzaldiak eskainiz ere. Oraingoz, zortzi hitzordu dituzte: Atxondon (gaur), Ortuellan (hilak 15), Villabonan (hilak 16), Bilbon (hilak 17), Laudion (hilak 18), Larrabetzun, Sodupen eta Mundakan (hirurak, abenduaren 19ean).