Merkataritza da Juan Jose Ibarretxeren hautagaitzak lehenetsi nahi duen sektorea. Atzo Bilbon horren inguruko ekitaldi berezia egin zuen EAJk, eta «merkataritza Euskadiko enpresa nagusia da», esan zuen Ibarretxek bertan. Hau dela-eta, zaharkiturik gelditu diren denda txikiak gaurkotzeko dirulaguntzak jarriko dituela zin egin du azkeneko hamarkadan lehendakaria izan denak. Ekitaldia amaitu aurretik, Bilboko Alde Zaharrean, denda ugari batzen diren kaleetan zehar ibilalditxoa egin zuen oinez, Iñaki Azkuna alkatearekin batera.

Arlo honi lotutako konpromiso gehiago azaldu zituen Ibarretxek. Esaterako, belaunaldien arteko erreleboa bermatzeko denda saltzen duenari 8.000 euroko laguntza emango diola esan zuen, baita erosten duenari 4.000 eurokoa ere.

Hainbat banketxeren jokabidea gaitzetsi zuen Ibarretxek, «etekinak izateagatik harro agertu eta aldi berean enpresei dirua ukatzen dietelako». Aurrezki kutxen lanari buruz, aldiz, balorazio positiboa egin zuen: «Beraiekin lanean ari gara», zehaztu zuen.

Bera lehendakari bada, ikerkuntzari bultzada emango diola ziurtatu zuen atzo Patxi Lopez PSEko hautagaiak, Cristina Garmendia ministroarekin batera Eibarren egindako ekitaldi batean. I+G+B arloko transferentziari dagokionez jarrera itxia agertu zuen Garmendiak duela hil batzuk, baina atzo honen alde azaldu zen Lopez eta hurrengo legealdian garatu egingo dutela adierazi zuen. Helburua ikerkuntza sektorea %2ra iristea dela esan zuen. «Ezin dugu bazterrean utzi. Euskadiren etorkizuna dago jokoan, eta hau ez da polemika hutsetan indarrak galtzeko unea. Euskadi lehenago eta indartsuagoa aterako da krisialdi honetatik, baldin eta gauzak elkarrekin egiten baditugu», ziurtatu zuen. Beste gauza batzuen artean, Lehiakortasun Kontseilua sortuko lukeela iragarri zuen Lopezek, nazioarte mailako aditu esanguratsuak baitan hartuko lituzkeena. Garmendia ministroa, bestalde, «oso harro» agertu zen «Euskadin dauden dohainak ikusita», duela hil batzuetako ika-mikan transferentzia hori onartzea ikerkuntzarako kaltegarria izango zela esan bazuen ere. Hau guztia Eibarko Tekniker teknologia zentrora egindako bisita batean gertatu zen.

Antonio Basagoiti PPko lehendakarigaiak krisiaren errudun izatea egotzi die bai PSEri, eta bai EAJri, eta arrazoi horregatik bata zein bestea gai honetan «desagertuta» daudela esan zuen. Santurtzin emandako hitzaldi batean Juan Jose Ibarretxe eta Patxi Lopez ere «desagertzen ari dira», esan zuen. Azken honi buruz zera adierazi zuen: «Bere alderdiaren eta bere presidentearen erantzukizuna hor dago. Espainia lau milioi langabe izatetik gertu dago, eta hemen, langabeen ilara Santurtzitik Iruñera iristen da». Ekitaldian laguntza emateko Javier Arenas Lan arloko ministro izandakoa ekarri zuen Euskal Herrira Basagoitik. Honen lana eredugarria izan zela adierazi zuen lehendakarigaiak, eta Arenasek ziurtatu zuen 1996. urtean izandako krisialdia ere «oso larria» izan zela, eta beraien eskutik gainditzea lortu zela.

Egoera ekonomikoa oparoa izan den urteetan enpresek etekinak lortu dituzten eran, orain ere beren «erantzukizuna» badutela gogora ekarri zuen Unai Ziarreta EAko Lehendakaritzarako hautagaiak. Krisialdiari aurre egiteko dituen proposamenak Gasteizen aurkeztu zituen Ziarretak, eta langabeziari erreparatu zion beste ezeren gainetik. Haren ustez, lanpostuei eutsi ahal izateko «erreserba fondoa» sortu behar da, honelako egoera latzei aurre egin ahal izateko. Enpresa guztietan hori egin dadila eskatu zuen. Honez gain, Madrilek Gizarte Segurantza eta Lan Ikuskaritzaren eskuduntzak Lakuako Gobernuak kudeatzeko utzi beharko lituzkeela esan zuen Ziarretak. Joseba Azkarraga Lakuako sailburua ondoan zuela, PSEk eta EAJk gobernua osatu zuten garaietan EAEko ekonomiak Estatu osokoak baino hazkunde murritzagoa izan zuela nabarmendu zuen. «Kanpoko inbertsioak ere hondoa jo zuen, eta gazteak kanpora joan beharrean egon ziren», erantsi zuen Ziarretak. Autogobernuaren arloan ere gauzak ez zirela hobeak izan gogora ekarri zuen EAko hautagaiak: «Osasun arloko transferentzia alde batera utzita, garrantzizkoa izan zelarik ere, Estatutuaren garapenari dagokionez ez zen aurrerapen nabarmenik izan», aipatu zuen. «Hauek dira, beraz, PSEko hautagaiaren kredentzialak», laburbildu zuen Ziarretak Gasteizen egindako agerraldi honetan.

Javier Madrazo EBko hautagaia Gobernu espainolari zuzendu zitzaion, krisialdiaren eragina moteltzeko bi neurri eskatzeko: batetik, gutxieneko soldata 1.100 eurotara igotzea; bestetik, pentsio guztiak zenbateko berean jartzea eta emakumezko alargunek beren bikotekideei zegokien diru osoa kobratzea. Erretiratuekin bildu ostean, kezkati begiratu zion etorkizunari Madrazok, izan ere, 2015. urterako EAEko biztanleriaren %21 65 urtetik gorakoa izango dela aurreikusten baita. «Ez da zilegi banketxeei 150.000 milioi euro ematea eta aldi berean Gizarte Segurantza bizitza osoan ordaindu dutenei pentsioa ukatzea», esan zuen.