GARA > Idatzia > Iritzia> Azken puntua

Laura Mintegi idazlea

Zutik, behin eta berriz

 

Hizkuntza batean hitz asko daudenean gauza bera edo antzekoa esateko, zantzu argia da gauza edo kontzeptu hori askotxo erabiltzen dela hizkuntza horretan. Edo ñabardurak behar dituela solaskidearekin zehatz komunikatzeko.

Adibideak. Magrebeko hizkuntzetan ehunka hitz daude «basamortua» esateko. Eguneroko hitza da, eta hiztunek informazio zehatza behar dute, ez baitago basamortu mota bakarra Afrikako iparraldean. Adierazi beharra dute basamortu harritsua den edo hondar finekoa, lau-laua edo menditsua, harezko dunak dituen edo lur finkoa... «basamortu» esanda ezer gutxi esaten diogu lurraldea zeharkatu behar duenari, esaterako.

Euskaraz, ordea, hitz bakarra dugu «desertua» esateko: basamortua. Areago. Ez dugu hitzik. Desertua adierazten dugu esanez baso hila, bizirik gabekoa, mortu.

Urarekin zerikusia duten hitzak, aldiz, gutxi dira Afrikako lurralde lehorretan. Guk, ordea, dozenaka hitz erabiltzen ditugu egunero kontzeptu hori adierazteko, eta denak dira beharrezkoak, batzuk sinonimoak direlako eta beste batzuk informazio zehatza ematen digutelako: euria, zirimiria, euri-zirina, zaparrada, euri-jasa, euritea, uholdea, uriola, txingorra, kazkabarra, babazuza, inusturia, izotza, jela, horma, leia, ihintza, garoa, basura, elurra, elur-bustia, lainoa, langarra, lanbroa, behe-lainoa, hezea, umela, bustia, ur-zapa, blai, mela.

Hau guztia etorri zait burura «Zutik Euskal Herria» ikusi dudanean. Behin eta berriz mezu bera gure sinbologian: aurrera, segi, eutsi... Euskaltzaindiak berak badu mezu hori berori bere goiburuan, biak debekatuta, izan ere, Urrutia: Ekin eta Jarrai.

 
 
Imprimatu 
Gehitu artikuloa: Delicious Zabaldu
Igo