BUZUNARITZE

Berrogei eta hamar urtez Nafarroa Beherea eta Zuberoako kultur, gizarte eta politika munduan lanean diharduten pertsonak formatu ditu elkarteak. Jean-Louis Davant-ekin hasiz, Peio Iralur edo Mixel Berhokohirigoin arte, Euskaldun Gazteria lekuko gizartean parte hartze handia izan du.

Peio Jorajuria egungo elkarteko langileak errandakoaren arabera: «garai batez 5.000 lagun biltzen ziren elkartearen bestan».

Bere egungo berrogei eta hamar kideekin, Euskaldun Gazteria Buzunaritzeko herrixkan kokatu du bere egoitza. Eta, bertatik, bereziki Garazi zonaldekoak dituen kideen proiektu eta lanak laguntzen ditu.

«Ez ditugu guk erabakitzen gazteen proiektuak. Gure xedea, gazteak aktore bilakatzen laguntzea da. Beraien kezken arabera finkatzen ditugu gure lan ildoak», goraipatu zuen Peiok. Metodo horri esker elkartean aritu diren gazte asko denborarekin aktore bilakatu zirela jarraitu zuen esaten.

ELB sindikatua bera elkarte horretan bideratuak izan diren gogoeten emaitza da hain zuzen ere. «Mugimendua 70 hamarkadan Euskal Herriko gizarte aldaketei interesatu zen. Laborantzan egiteko molde berriak agertu ziren. Horrekin batera, ELBren sorreraren garaia izan zen. Abertzale munduko eta langileen borrokek eragina izan zuten elkartearen bilakaeran», gehitu zuen.

1954an agertu zen lehen aldiko Euskaldun Gazteria izena. Ordurarte, 1929tik hain zuzen ere, elkartea, JAC (Laborari Gazte Katolikoak) mugimenduaren barne zen.

Eta, izen aldaketarekin, «baserri munduko bilakaerari hobekienik erantzuteko», Estatu frantses mailan MRJC(Baserrimunduko Gazte Giristino Mugimendua) elkarteari lotu zen. Bere jatorria adierazten duen bezala, elkartearen baitan, 1970a arte, elizaren pizua handia zen. «Pizu hori bereziki euskal kulturan erlijioak zuen leku garrantzitsuari lotua zen, eta gainera, elkartearen baitan apez eta omonier asko zegoen», argitu zuen Peio Jorajuriak.

Erlijioaren garrantziari esker lortu zuen luzaz izandako pizua. «Gazteek ezin zuten erreski etxetik atera. Baina, elkartearen ekitaldietan parte hartzeko orduan gurasoen baimen osoa zuten apezak joaten baitziren etxez etxe gazteen bila», erran zuen elkarteko ordezkariak. Bilkura, formakuntza, ikastaldiak, lehen eskola kurtxoak, ateraldiak, egonaldiak edo elkarretaratzeak dira besteak beste Euskaldun Gazteriaren baitan bideratzen diren lanak.

Halere, elizaren pizua gizartean beran txikitzen joan den bezala, elkartearen baitan eragin gutxiago izaten hasi da. 1970ean, Euskaldun Gazteria gogoeta sakona bultzatu zuen gai horren inguruan:«elizako boterea azkarki kritikatua zen eta laboratza arloan zalantza handiak agertu ziren, hots produktibismo ildoa uztea, laborantza politika berria plantan jartzea». Bestalde, ere, 68ko maiatza garaitik gertu izanik edozein autoritate formaren aurka egiten hasi ziren.

Etxebizitzaren proiektua

Hamarkadaz hamarkada, beste elkarte ugaritan gertatu den bezala, EuskaldunGazteriaren pizua txikitzen joan da. Eta, garai batean Zuberoa eta Nafarroa Beherea bere osotasunean ukitzen bazuen ere, bere lan eremua Garazi eskualdean mugatzea behartua izan da.

«Ikusi, epaitu eta ekin da gure lan metodoa. Etxebizitza arloan ekipa bat muntatua dugu. Berez talde horren xedea ez zen horretan aritzea, baina, gazteen kezkei buruzko etxez etxe diagnostikoa egin orduko gai horrek garrantzia zuela ohartu dira, beraz horretan sakonki lanean hasi dira», goraipatu zuen Peio Jorajuriak.

Diagnostikoa egin-eta, gazteak herrian bizi eta eta beraien aterbetzea laguntzeko Higiezinen Sozietate Zibila sortu dute. «Bost urtez egindako lanaren emaitza da hori. Etxebizitzaren krisiaren konponketa molde herritar eta kolektibo batez erantzun nahi izan dute», argitu zuen.

2006ko udazkenean sozietatearen etxea erosiko dute, eta etxea berritu bezain laster, 2007ko udazkekenerako lehen gazteen etxe sartzea egiteko asmoa dute.