Imanol Azpiroz eta Unai Agirre | Zubitetako Herri Batzarreko lehandakaria eta Zubieta Lantzen-eko kidea
«Erraustea ezartzea ez dago udalen, mankomunitateen eta Diputazioaren esku»
Hondakinen kudeaketarako plangintza zehatza proposatua dute zubietarrek, zabor kopurua murriztean, erreziklajean eta konpostaian oinarritua. Hori da Imanol Azpiroz eta Unai Agirreren esanetan, zaborrak kudeatzeko modurik egokiena. Saiatu dira martxan jartzen, baina ez dizkiete beharrezko baimenak eman, «abian jarriz gero, errauste planta beharrezkoa ez dela agerian geratuko bailitzateke».
Donostiako Udalak epe laburrean eztabaidatuko du Udal
Plenoan, agian bihar bertan, errauste plantaren kokapena. Zubietarren esanetan,
kea saltzen baino ez dira ari, «Eusko Jaurlaritzak baitu hondakinen gaineko
eskumena» eta honek ez du gaiaren gaineko lege zehatzik oraindik. Hala eta
guztiz ere, ez daude, besoak gurutzatuta egoteko, eta hondakinak kudeatzeko
alternatibak bultzatzea eta jendea mobilizatzea dira euren helburu behinenak.
Urte amaieran Donostiako udal gobernuak onartu zuen Zubieta proposatzea errauste planta kokatzeko. Aurreikusita zegoen biharko Udal Plenoan bozkatuko zutela, baina badirudi hasiera batean ez dutela gaiordenean sartu. Nola ikusten duzue balizko onarpen hori?
Imanol Azpiroz: Egiten ari den guztia kea saltzea da. Ez Diputazioak, ez mankomunitateek ezta udalek ere ezin dute hondakinak erretzea erabaki. Eusko Jaurlaritza da planifikazio orokorra egin behar duena eta beharrezkoak diren azpiegituren kokalekuak zehazteko irizpideak ezarri behar dituena, eta Gasteizek oraingoz ez du lege marko bat. Gainera, Udalak eskuan izan beharko lituzke planeamendu eta ingurugiro inpakto informeak...Unai Agirre: Azkenean erabaki politikoak ari dira saltzen, ez baitute eskumenik.
Beraz, pisusko arrazoiak daude guztiak geldiarazteko?
U.A.: Bai, baina legea oso mantxo joaten da eta agintariak berriz oso azkar. Behin eraikina eginda horrek ez du atzera bueltarik. Bestetik, egindakoa oker dagoela demostratuko balitz ere, azkenean kalteak ordaindu beharko lituzketenak herritarrak ginateke, ez agintariak eurak.I.A.: Obra egiten hasi aurretik gelditzeko aukera bada, baina behin lanak hasita obrak gelditzeko fidantza handia eskatzen dute eta hori ordaintzea zaila litzateke.
Lege arazo horiek aipatu dituzue, baina izatez, aukeratu duten kokaera bera ere legez kanpokoa da.
U.A.: Bai, legeak zehazten duen bi kilometroko eremu hori ez da babesten. Hala eta guztik ere, kontuan izan behar da, azpiegituraren eragina askoz ere zabalagoa dela. Kontua da egun dagoen legeak 40 urte dituela eta orduan ez zegoela gisa honetako errauste plantak izango zituzten arriskuak kalkulatzerik. Egun dauden datuak nahikoak dira gutxieneko distantzia hori zabaltzeko, hala eta guztiz ere, egun legez zehazten dena ere ez dute betetzen.I.A.: Hasiera batean legea betetzeko premiaz mintzatzen zen Odon Elortza. Orain badirudi, edozerk balio duela. Gauza bera egin du gartzelarekin.
Nola ikusten duzue errauste plantaz gain, gartzela ere bertan kokatzea?
I.A.: Zubietan bere garaian Altzan egin zutena egin nahi dute, etxe mordo bat eraiki, nahi ez dituzten azpiegiturak pilatu... Errauste plantarako egingo duten bideak inbertsio handia suposatzen du eta horri probetxu aterako die, hainbat azpiegitura jartzeko.
U.A.: Modu horretan, Zubietak herri bezala duen izaera galduko du, lehen sektoreko aberastasuna pikutara joando da eta azkenean, orain txikia den herria, txikituko dute. Zubieta balio handiko gunea da eta gauza bat da garapena eta bestea ‘desarrollismoa’ eta horixe da hemen inposatu nahi dutena.
Zuen apustua, hasieratik alternatiba bideragarriak bultzatzea izan da, zein traba topatu dituzue?
I.A.: Gure helburua ahalik eta lekurik gehinetan zaborrak kudeatzeko modu alternatiboak ezartzea da, zaborren murrizketan, erreziklajean eta konpostaian oinarrituta eta gaikako bilketa funtsezko bilakatuta. Horretarako, banakako etxebizitzetan etxe-konpostaia bultzatu behar litzateke eta herri guneetan, berriz, konpostaia komunitario bat beharko litzateke eta hirietan, gisa honetakoan auzoetan. Era berean, zabor asko sortzen duten zentroetan ere konpostaia plantak jarriko lirateke. Proposamen horiek egin dizkiegu Odon Elortzari eta mankomunitaterari eta proiektu pilotu bat abian jartzen saiatu gara, baina ez dugu baimenik lortu. Azken batean, martxan jarriz gero agerian geratuko bailitzateke errausketaren beharrik ez dagoela. U.A.: Konpostaiarena ez dugu guk asmatu, hainbat lekutan dago martxan eta arrakastaz. I.A.: Enpresa edota merkatal zentruetan garatzeko arazorik ez dute, baina San Markosek ez du konpostaia portal bakar batean ere egin nahi, agerian geratuko bailitzateke kalitatezko konpostaia egin daitekeela.
Kritikatu duzue ere Lapatxen jarritako konpostaia planta.
I.A.: Zergatik eraman dute, bertara? Bertan kontrol politikoa dutelako. Zergatik ez Donostian zonalde hau bada hondakin gehien sortzen duena? Gauza bat argi daukagu, beren helburu bakarra errausketa egitea denez, ezin dira modu alternatiboak euren esku jarri, aldez aurretik bai baitakigu frakasatu egingo dutela. Horiek aplikatuta HHKPI-aren filosofia bertan behera etortzen da. Horren filosofia Gipuzkoako zabor guztia leku batean pilatzea da, edozein gauza egiteko berarekin. Azpiegitura handiak behar dituzte.
Zein erantzunkizun du Odon Elortza, Donostiako alkateak?
U.A.: Guztiaren erantzule Odon Elortza da, bera baita Donostiako hondakinak kudeatzeko arduradun behinena. Nahiz eta ardura hori mankomunitateetan delegatu egon, hauek gaizki jarduten badute esku hartu behar luke, azken batean bere eskumenekoak ez diren beste gai batzuetan hartzen du.
Eta Usurbilgo alkateak?
I.A.: Luis Mari Ormaetxea kezkati dabil, Usurbil aldera errauste planta Odonek bidali duela esanez, baina Odonek eta bere alderdikoa den Foru Aldundiko Oyartzabalek ekarri dute hona, elkarren artean eta txosten teknikoa etorri aurretik erabakitako gauza baita. Jakin bagenekien euren txosten teknikoak alperrikakoak zirela, politikariek agintzen baitituzte, baina oraingo honetan itxura ere ez dute mantendu. U.A.:Azken manifestazioan ere ikusi zen ez dela herriaren ordezkari. Ez dio herriaren nahiari kasu egiten, bere partiduaren menera baitago. Horregatik ez dio herriari galdetu nahi.
Akaso, badakite zein erantzun jasoko duten?
I.A.: Hori da kontua. Guri berdin zaigu Zubietari, Donostiari, eskualdeari edota Gipuzkoa osoari galdegitea. Baina, zentzu honetan, ez dute pausorik eman nahi.
Azken batean, errauste plantaren kontrako jarrera oso zabaldua dago egun.
U.A.: Azken manifestazioa ikusi baino ez dago, Gipuzkoako hainbat herrietako bizilagunak izan ziren bertan. Makina bat dira kaltetuta sentitzen diren herritarrak eta kontzientziazio handiagoa dago.
Horiek mobilizatzea da zuen helburua?
U.A.: Gure ustez jendearen mobilizazioa oinarrizkoa da, hori baita agintariak daldarka jartzen dituen gauza bakarra. Edozein herritan, pleno aretoa betetzen denean gauzak aldatzen hasten dira, eta ordura arte egokiak ziren txosten teknikoak okertzen hasten dira. -
|
