Tentatuta eduki nau ideiak. Xabier Silveira bertsolariak gaztelaniaz idatzi duen lehenengo liburuan hizkuntz salbuespena egin du eta, ikusita zenbat euskal idazle etorri zaizkion atzitzera errugbi jokalari profesionalak balira bezala gaztelaniaz idatzi duelako, esandakoa, neuk ere tentaldia izan dut gazteleraz idazteko artikulu hau. Ez Silveirari gorazarre egitearren («gora» hitzak atzera botatzen nau), baizik eta euskal kulturaren aldarea profanatzeko, haren defendatzaile-atzitzaileen sentsibilitatea astintzeko. Menderaketaren sustraia teknikoa, etikoa eta estetikoa denez, kultur ordena guztiekin leun eta epelkeriaz ibiltzeak ez du oztopatu baino egiten erraietako autokritika. «Kultura kontzientziaren kartzela baino ez da» (John Zerzan). Nork ez du idatzi gaztelaniaz? Kortatu taldeak ez al zituen bere lehenengo bi diskoak gaztelaniaz argitaratu? Inork altxatu al zuen ahotsik?

Eguneroko eta ohiko basakeriak eta gogorkeriak ez du buruko minik sortzen esango diren itxusikerien neurria hizkuntzaren bidez goxatuko delako. Baina a zer nolako iskanbila sortu den euskal kultura aurrerakoiaren lerroetan! Zergatik? Xabier Silveirak bere estreinako liburua gaztelaniaz idatzi duelako. Badirudi euskararen transmisioaren abiadura handiko trenari gurpilak zulatu dizkiola Silveirak «A las ocho en el Bule» liburuarekin. Ordutegiarekin arazoak daude? Gasteizen «son las ocho y qué follón». Irunen «en la barricada a las tres»». Lesakan «a las ocho en el Bule». Edukiaren aldetik ere entzun ditut kritika gogorrak. Edozein kazetari desinformatzaile eta intoxikatzailek idatziko lukeen bertsio polizialetik gertu egon litezkeenak omen. Agian, sexu pasarteak puztuta egon daitezke, baina ez. Liburua kale-borrokaren koloreetako argazki argi eta garbia da. Deskribapen basatia, zakarra, gordina, kalean ikusten denaren tankerakoa, kontraesanez betetakoa; nola nahasi, bestela, gasolina usaina arropan eta BMWa? Kimikan oximoro izena ematen zaie propietate kontrajarriak dituzten gauzei: bustitzen ez duen ura, erretzen ez den gasolina. Euskal gizartea horrelakoxea da. Silveirak azaldu egin du. Sistemak txepelkeriara eta epelkeriara ohitu gaitu eta Silveirak gorroto die hitz horiei. Bere web-orrian sartu eta itxaroteko gomendatzen dizu, segundora espainiar estatuko himnoa duzu entzungai. Leonel Moura pentsalariak esan du ezin zaiola bizitzari aurre egin bizitzaren beraren atzerapenarekin.