Egun, euskara administrazio guztietan «modu sistematikoan baztertu eta ukatzen» bada ere, bereziki udal administrazioan pairatzen duen egoera izan zuten aipagai, atzo Ziburun, Euskal Herrian Euskaraz taldeko ordezkariek.

Hizkuntzaren normalizazioan herriko-etxeek bete behar duten papera «estrategikoa» dela adierazi zuen Eulate Zilonizaurrekoetxeak. «Ukapena eta bazterketa», ordea, eguneroko ogi bilakatu direla salatu zuen, Kontseiluak 66 udalerritan egindako azterketaren ondorio «kezkagarriak» gogoratuta. Datu horien artean, puntuazio okerrenak euskara erabat edo batere ofiziala ez den eremuetan kokatutako hainbat herrik (Atharratze, Zangoza...) izan zituztela nabarmendu zuen. Alta, ez ziren bakarrak izan, «ofizial» izendatutako beste batzuetan ere (Portugalete, Ermua...) emaitzak «kaxkarrak» izan baitziren.

«Ez dago herririk normalizazio bidean neurri minimoak ere betetzen dituenik» esan zuen Zilonizaurrekoetxeak, egoera horren «erantzule nagusiak udal-ordezkariak» direla gaineratuta: «Herritarrengandik hurbilen beharko lukeen erakundearen ordezkari izaki, beraiei dagokie lehenik herritarren hizkuntza eskubideak defendatzea eta euskara normaltzeko neurriak ezartzea».

Neurri «eraginkorrak»

Herriko etxeak euskalduntzeko bidean, «neurri eraginkorrak» abian jartzeko premia nabarmendu zuen, bestalde, Yves Matxikotek. Hasteko, udalerrietan bertan euskara ofiziala eta lehentasunezkotzat hartu beharko litzateke, hizkuntza politika diseinatu eta horren arabera, araudi eta ordenantza egokiak finkatu. Udal-ordezkariek «eredu» izan beharko luketen heinean, euskara jakitea eta bere lan hizkuntza bilakatzea ezinbestekotzat jo zuen. Berreuskalduntze prozesuan, betiere, UEMA dutela helmuga gogoratu zuen Matxikotek.

Euskarak aitzina egingo badu, «herritarren babesa behar duen bezala, herriko-etxeak hauspoa izan behar du» EHEko ordezkariaren esanetan. «Euskal Herria euskalduna eraikitzeko adreiluak ipintzen joango gara, herritik lortuko baitugu herri euskalduna erdiestea» gaineratu zuen.