ARRANGOITZE

Herritar orori irekiak, gehienetan elkarteek antolatzen dituzten gune horiek etxe bazterrak betetzen dituzten tresna zaharrak noiztenka hustu ahal izateko izaten dira baliagarri, eta beti izaten da bildumari edo objektu bitxien maitaleren bat baliorik ez duen tresna hori euro batean erosteko.

Ahetzekoa da, hain zuzen ere, etxe-huste horien artean Lapurdiko nagusia. Berrehun eta berrogeita hamar salgune daude, eta antzinako gauzen saltzaile profesionalak eta herritar xumeak elkartzen dira bertan. %30 dira profesionalak; herritarrak, berriz, %70.

Ganbara-huste hori duela hamar bat urte zabaldu zuten. Arrakasta gero eta handiagoa izaten ari da, eta lekuko elkarteak bizitzen ditu. Lau dira, izan ere, Ahetzen: kirol elkartea, besta batzordea, guraso elkartea eta hirugarren adinekoen elkartea. La Brocante d’Ahetze izeneko taldean bilduak, herriko ostalari bakarrarekin hilabetez hilabete antolatzen dute ekitaldia. «Herrian dinamika bat sortzeaz gainera, urtearen bukaeran irabazi guztiak elkarteen artean banatzen ditugu», argitu zuen Christian Sein antolatzaileak.

Ahetzeko antzinako objektuen salgunean parte hartu ahal izateko herritarrek eta profesionalek 15 euro ordaindu behar dituzte. Iaz, lau elkarteek 1.500 euroko irabaziak lortu zituzten.

Arrakasta horri esker, urtez urte areagotuz doaz ganbara-huste horiek Lapurdin. «Ez dago araurik. Zerga ordaindu ondoren ez dago mugarik. Edonork izena eman dezake saltzaile izateko. Saltzaileek, ordea, badakite tresna batzuk saltzea debekatuta dagoela, hau da, objektu berriak, arma erabilgarriak eta abereak», nabarmendu zuen Seinek.

1.500 biztanle besterik ez du Ahetzek, eta urteko animazio nagusia da ganbara-hustea herriko jaiekin batera, eta hala da bai eta Luhuso, Arrangoitze eta Bidaxune herrientzat ere.

Aisialdia pasio bilakatua

«Modan dago ganbara-husteak egitea, eta elkarteek diru handia irabazten dute», nabarmendu zuen Ahetzen zegoen erosle batek. Duela hamar bat urte arte, horrelako gutxi zeuden Ipar Euskal Herrian. Baina, gaur egun, bide gurutzeetan jarriak diren kartoizko panel txiki batzuetan astebururo horrelako ekitaldi baten gaineko informazioa izaten da.

Stephane Artigas Baionakoa da. Frantziako iparraldean irakasle gisa bost urtez lanean aritu zelarik hasi zen ganbara-husteak egiten. «Garai horretan, Ipar Euskal Herrian oso gutxi egiten zituzten. Baina Frantzia iparraldean horren tradizio handia dago», azaldu zuen. Bertako tradizioari eutsi, eta hasiera batean garrantzirik gabeko aisialdia zena pasio bilakatu zen. «Oso gustukoak ditut altzari zaharrak, bai eta margolanak ere. Batzuetan bilduma batzuk egiten ditut», adierazi zuen. Hala eta guztiz ere, ganbara-husteetan erostearen arrazoi nagusia dirua da Stephanen ustez: «Dirua izango banu, altzari modernoak erosiko nituzke. Askoz merkeago ateratzen zait erabiliak hartzea». Sukaldeko armairua, izan ere, 40 euroan lortu zuen, eta kafea egiteko makina, euro batean. Stephane Artigasen etxeko altzari eta apaindura guztiak ganbara-husteetan erositakoak dira. «Gustatzen zait asteburuetan ganbara-husteetara bertaratzea. Giroa oso atsegina da, herrikoa. Gainera, batzuetan altxor batzuk atzeman ditzakezu», burutu zuen esaten.

«Giroa ona da, eta saltzaileen artean elkartasun sistema bat finkatu da», gehitu zuen. Elkartearen lanetik at, Maiderrek miatzea ere maite du. «Objektu ederrak ditu gustukoak. Tresnak eskuin eta ezker berreskuratzeko usaia hartu dut, eta ganbara-husteetan zerbait erosten dudalarik ez dut baliagarri izanen zaidan pentsatzen», nabarmendu zuen.

Altxor baten bila

Noiztenka, elkartearen bidez, metatuz joan zaizkion objektu edo bitxikeria horiek salgai jartzen ditu beste objektu ederren maitale batek balia ditzan. Halere, erosle gehienek altxorra bilatzen dute etxe-huste horietan. Denek duela hogei bat urte Estatu frantseseko Bordele herrian gertatutakoa dute buruan, hots, bertako ganbera-hustean gizon batek Rembrandt-en obra bat aurkitu zuen. 15 euroan salgai zegoen eta erosi egin zuen; garaiko milioika liberatan saldu zuen, ordea.

Profesionalak, izan ere, beren bizilekutik urruti izan arren, alderdi bakoitzeko ganbara-huste nagusietara joaten dira ahal bezainbat tresna eta objektu aurkitu ahal izateko. Aurkitutakoa garesti saltzen dute. Ahetzeko ganbara-hustean biltzen diren profesional gehienak Estatu frantseseko hego-mendebaldekoak dira.

Estatu frantseseko iparraldeko tradizio hori Lapurdira iritsi da, eta gero eta Gipuzkoako erosle eta saltzaile gehiago erakartzen ditu.

«Gauza berria da. Duela bi urte hasi ginen hegoaldeko jendea ikusten. Hasieran, erosleak baizik ez ziren, eta orain saltzaileak ere etortzen hasi zaizkigu», nabarmendu zuen Christian Seinek.