Espainiar Gobernuaren lehendakariak esaten du behin eta berriro konponbide prozesua luzea izanen dela, baita arazoz beterikoa eta, beraz, hagitz zaila. Ezker abertzalearen eletarien aldetik ere antzeko ideiak zabaltzen dira, eta hau da, halaber, eragile gehienen ahoetan dagoena. Iragana eta oraingo egoera aztertuz gero, ideia horiek aski zuzenak dira: prozesua ez da erraza izanen. Areago, ongi bukatzea aukera bat da, baina ez bakarra.

Ene uste apalean, alta, zailtasun hauen erroetara joz gero, ondorioztatu beharko genuke arazoak eta oztopoak ez daudela ezker abertzalean, beste esparruetan baizik. Zapaterok esaten ez duena, horixe da garrantzitsuena. Hark ez du aitortzen, baina prozesua luzea izanen da Estatuan ez dagoelako behar bezalako heldutasunik. Korapilatsua izanen da euskal naziotasuna eta hortik datozen eskubideak onartzeko jarkiera zabal eta gogorrak ez direlako gainditu. Arazoak ez dira erraz desagertuko errepresioaren bidetik jarraitzeko tentaldia ez dutelako behin betiko baztertu. Sabotaje saioak ez dira gelditu, espainiar komunikabide gehienen jarrera aldaketa politikoaren kontrakoa da, PPk ez du bere jarduera aldatu, gatazkari esker bizi direnak biziki asaldaturik daudeŠ: hor daude oztopoak, horregatik, auzi hauek gainditu behar direlako, hots, prozesua luzea izanen da.

Bergauza gertatzen da euskal eragile batzuekin. EAJri ez zaio komeni bere protagonismoa murgiltzen duen prozesu bat. Joko du alderdi honek politikagintzaren lehen mailatik aterako duen lurralde batasunaren alde? Baztertuko du Ertzaintza atarramendu politikoak ateratzeko asmoz erabil- tzeko tentaldia? Zer eginen du UPNk hainbeste aipatzen duen nafarron borondatearen aitzin jartzera behartuta gertatzen baldin bada? Eta PSE-PSNk? Euskaldunon erabakitzeko ahalmena errespetatzeko prest daude? Gaur egun Nafarroa Bai osatzen duten alderdiek jarraituko ote dute Nafarroaren egoera aldatu beharrean zatiketa finkatzen duen PSNrekiko akordioa bilatzen?

Ezker abertzaleagatik eta beste eragile batzuengatik izango balitz, prozesua laburra eta oso emankorra litzateke. Gauzatzea eta trantsizio uneak luzatuko ziren, jakina, baina oinarrien inguruko akordioak aise lortuko lirateke borondatea izanez gero. Uste dut, beraz, luzaera etengabe aipatzen duten batzuek prozesua luzatzeko asmoa dutela. -