Miguel Unamunori buruzko euskarazko lehen biografia kaleratu du Elkarrek
Miguel Unamunori buruz euskaraz plazaratu duten lehen biografia sinatzen dute Mikel eta Iñaki Sotok. Halere, hizkuntzarena ez da liburuaren berezitasun bakarra. Gaur egungo euskaldun eta euskaltzale baten ikuspegitik eginiko azterketa da; Unamunoren alde eta kontra egileek zer duten azaltzen saiatzen da obra. Idazle bilbotarraren heriotzaren 70. urtemugarekin batera argitaratu dute lana, Elkar argitaletxearekin. Joxe Azurmendirena da hitzaurrea.
BILBO
Unamunoren bizitzan eta haren filosofia eta literatura obran sakontzeko lanabes egokia izan daiteke Mikel eta Iñaki Sotok argitaratu duten lana. «Era labur, mamitsu eta orekatuan» aurkeztu ere, Xabier Mendiguren argitaratzailearen esanetan.IñakiSoto hasi zen bilbotar egilearen inguruko lana egiten, tesi modura, Joxe Azurmendik proposatuta. IñakiSoto Filosofian lizentziaduna da. Unamunoren poesia jorratzeko anaia Mikelengana jo zuen laguntza eske. Eta, hala, azken hori proiektuan sartu zen. MikelSoto Historian lizentziaduna da. Joxe Azurmendi presente izan zen atzo Bilbon Elkarren megadendan egin zuten aurkezpenean, egileei babesa ematen. Azurmendik azaldu zuen: «Miguel Unamunok Euskal Herriarekiko jarrera anbiguoa, kontraesankorra izan zuen.EuskalHerria maite zuen, bere euskalduntasunaz harro zegoen eta, bestetik, euskara hiltzea nahi zuen. Bere euskalduntasuna urtuta gelditzen zen Espainiaren halako mistika batean, eta euskalduntasuna bera arrazara mugatzen zuen, abizenera; alegia, ezerezera».
«Maite-gorrotatzeko autorea» Era berean, haren iritziz, euskaldunek irudi horrekiko «jarrera kontraesankorra» izan dute. «Miresten dugu, alde batetik, eta nolabait oso gurea dela pentsatzen dugu; eta, bestetik, etsaia ikusten dugu». Unamuno «maite-gorrotatzeko autorea da», esan zuen.
Mikel Sotok adierazi zuenez, Unamunori buruzko gogoeta berriak plazaratu nahi izan dituzte. «Unamuno gaur egun, publizitate ikur batez aparte, oso-oso gutxi da. Berari buruz dauden ikerlanak oso eskasak dira, eta oso aspektu murritzei lotuta, oso espezializatuak», kexatu zen.Hala bada, liburuak aldarrikapen bat egiten du: «Unamuno irakurri egin behar da. Guk, behintzat, liburu hau egiten horretan gozatu dugu gehien». ‘‘Paz en la guerra’’ irakurtzen hasi ziren bidea egiten; poesia lantzen jarraitu zuten; gero berak «nibola» deitzen zituenak irakurri zituzten eta filosofia jorratzen jarraitu zuten. Hark erakutsi zuen «koherentzia» nabarmendu zuen Mikel Sotok. «Primo de Riveraren diktaduran erbestera jo zuenean jarrera oso integrala izan zuen; dirua ere ez zuen onartu. Indultuari uko egin eta erbestera joan zen erregimenaren kontrako borroka jarraitzera». Ospea erabiliz, euskararen eta Euskal Herriaren kontra egin zuela gogorarazi zuen, alderdi negatiboen artean. Ondorioak ondorio, «maila batean hori ere akuilu izan da euskalduntasunarentzat», IñakiSotoren berbetan. Gutxi aztertu duten beste alderdi bati erreparatu diote egile nafarrek; alegia, Unamunok ondorengo beste pentsalariengan utzitako arrastoari. «Agian, uste baino handiagoa» baita, Mikel Sotok esan zuenez. Eragin hori gaur egun arte hel daitekeela uste dute.
Las cartas seguiran en la casa de subastas
GARA
CORDOBA Un juez de lo civil ha ordenado que las cartas de Miguel de Unamuno que iban a ser subastadas el 27 de marzo pasado se mantengan en depósito en la firma Durán y ha rechazado la pretensión del Ministerio de Cultura de que fueran trasladadas a dependencias gubernamentales. La decisión se ha tomado en el marco de las medidas provisionales solicitadas en el contencioso que mantienen el particular que sacó a subasta este material, el cordobés Manuel Villén, el Ministerio de Cultura y la Universidad de Salamanca. Según la versión difundida por los herederos, estos documentos fueron cedidos por la familia del filósofo a la Universidad de Salamanca en 1967, y posteriormente a la Casa Museo Unamuno, lugar en el que Felisa Unamuno, encargada de la gestión de esta entidad, realizó un préstamo «tan personal como ingenuo» al editor Manuel Villén, que nunca las devolvió. Por contra, Villén defiende la legitimidad de su posesión durante los últimos 37 años.
|
